Natuurjournaal 26 september 2025

Een slordige 25 jaar geleden trokken de meeste atalanta’s nog naar Zuid-Europa om de Nederlandse kou te ontvluchten. Rond april zagen we dan pas weer de eerste atalanta’s, die waren teruggekeerd vanuit het zuiden – de nakomelingen van de wegtrekkers. Slechts enkele exemplaren durfden het aan om in Nederland te overwinteren. Maar door klimaatverandering en daardoor het zachtere weer van afgelopen jaren, blijven steeds meer atalanta’s hier. De hoge temperaturen verleiden ze langer in Nederland te blijven en ze overwinteren dan hier als vlinder. Ze houden geen winterslaap en zijn zelfs in de koude maanden nog actief op mooie dagen. Soms vind je een schuilende atalanta binnenshuis.

Op zonnige najaarsdagen zie je distelvlinders op de laatste bloeiende bloemen nectar drinken. Ze hebben brandstof nodig voor een lange reis. In de nazomer vliegen ze naar Afrika, tot ten zuiden van de Sahara aan toe. Onderzoek toonde nog spectaculairder trekgedrag aan: er zijn distelvlinders bij die, eenmaal op het Afrikaanse continent, afbuigen en in vijf tot acht dagen de Atlantische Oceaan oversteken naar Zuid-Amerika (Frans Guyana)! Onderzoek naar stuifmeel dat had meegelift op hun lijfjes bewees dat de onderzochte distelvlinders van Afrikaanse bloemen hadden gesnoept. Een fenomenale reis van meer dan zevenduizend kilometer, en dat voor een insect. Als je een distelvlinder ziet de komende dagen: wens haar een beetje wind mee.

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Bart Vastenhouw, Saxifraga; Kars Veling, De Vlinderstichting