Rode-kornoeljegaatjesmaker

Natuurjournaal 18 oktober 2025

Nature Today
18-OKT-2025 - Gaatjesmakers in kornoelje en zwetende zwammen nu te zien.

Op veel planten komen zogenaamde mijnen voor. Die zijn gemaakt door de larven van insecten die zó plat zijn, dat ze zich door de lagen van een blad kunnen vreten. Ze zijn zo dun, dat je soms aan de onderkant van een blad niet ziet dat er in de bovenkant gangen lopen – en vice versa. De sporen zie je in de vlekken op bladeren, of in de lichtgekleurde gangen die op allerlei manieren door de bladeren lopen. Veel planten hebben hun eigen mijn, of mineerder. Zo is er de rode-kornoeljegaatjesmaker. Een ‘broertje’ van deze mineerder is, voor Nederland, een exoot en die zit alleen op gele kornoelje. Die heet dan de gele-kornoeljegaatjesmaker. Zolang er nog blad aan de kornoeljes zit, kan je ze vast wel vinden. Daar waar de larve is uitgekropen, zit een gaatje in het blad.

De guttatiedruppeltjes parelen op zijn vruchtlichaam

Sommige paddenstoelen tooien zich in de herfst met mooie druppels vocht. De oorzaak zit ‘m in het opnemen van vocht. Als dat iets teveel is geweest in een periode met een hoge luchtvochtigheid, moet dat er op enig moment weer uit. Als de zwam het vocht door verdamping niet kwijt kan raken, scheidt hij uit als een soort zweet. Omdat het vocht tijdens de reis door de paddenstoel voedingsstoffen opneemt, kunnen er mooie kleuren ontstaan. Er ontstaan witte, gele, oranje en rode druppels. Dit verschijnsel heet guttatie. Dit proces kan overigens ook optreden bij planten, maar het is minder spectaculair dan bij zwammen.

Tekst en beeld: Mike Hirschler, IVN Deventer