Zeldzame paddenstoelen zijn ambassadeurs van natuurgebieden

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging [land] op [publicatiedatum]

Van een internationale lijst van bedreigde paddenstoelen komen tien soorten in Nederland voor. Deze zeldzame soorten kunnen beschouwd worden als de ambassadeurs van de terreinen waarin zij gevonden worden.

Zolang de vorst nog niet echt heeft toegeslagen is het paddenstoelenseizoen niet helemaal voorbij. Toch zijn er nog maar weinig paddenstoelen meer te vinden. Reden genoeg om even terug te kijken. Was 2013 een goed jaar? Hoeveel nieuwe soorten zijn er in Nederland bij gekomen en welke soorten zijn dit jaar niet meer gevonden? Ongetwijfeld zal de lijst nieuwe soorten, zoals elk jaar, weer lang zijn. Meestal gaat het hierbij echter om heel kleine soorten die waarschijnlijk al veel langer aanwezig waren en nu pas ontdekt worden. Een enkele keer gaat het om grotere nieuwe soorten.

Het is echter ook belangrijk om de soorten in de gaten te houden die zeldzaam zijn en gebonden zijn aan bijzondere milieus. Het verdwijnen van deze soorten betekent een wezenlijke verarming van onze natuur en een indicatie dat de milieus waarin zij voorkomen in Nederland het slecht doen en aan het verdwijnen zijn. Dat zou een belangrijke reden moeten zijn hun voorkomen te volgen en een aantal van deze soorten te beschermen.

Op Europees niveau is reeds in 1997 een lijstje van soorten samengesteld die in Europa erg weinig gezien worden en speciale aandacht en bescherming kunnen gebruiken. Van de 33 soorten op deze lijst worden ook tien in Nederland gevonden. Van enkele van hen, zoals de Moerashoningzwam (Armillaria ectypa) en de Peperbus (Myriostoma coliforme), zijn zelfs veel vindplaatsen in Nederland in verhouding tot andere landen in West-Europa. Andere ook in het buitenland zeer zeldzame soorten, zoals de Blauwe molenaarssatijnzwam (Entoloma bloxamii sl.) en de Granaatbloemwasplaat (Hygrocybe punicea), groeien deels op terreinen die hen geen enkele bescherming bieden. Helaas zijn er in Nederland geen paddenstoelen die enige vorm van officiële bescherming genieten (zie hiervoor ook het natuurbericht van 11 december 2013).

De Pruikzwam, ook een soort van de Europese lijst, vergaat het beter. Zij profiteert van een veranderd bosbeheer waarbij vooral dikke stammen van dode bomen blijven liggen in onze bossen. Net als de Pruikzwam zijn ook de andere hiervoor genoemde paddenstoelen ambassadeurs van de bijzondere milieus waarin zij gevonden worden. Hun aanwezigheid is het beschermen van de terreinen waarin zij voorkomen daarom dubbel en dwars waard.

Tekst: Menno Boomsluiter Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto’s: John Breugelmans; Machiel Noordeloos; Henk Huijser; Menno Boomsluiter