Gouden Grutto van Vogelbescherming Nederland voor familie Mulder uit Vlist

De natuur op het boerenland verkeert al jaren in een kwetsbare staat. Veel vogelsoorten, waaronder de grutto, worden hierdoor ernstig bedreigd in hun voortbestaan. Van de 120.000 broedparen in de jaren zeventig, zijn er nu nog maar 25.000 over. De familie Mulder – en Arjan in het bijzonder – laat zien dat het wel anders kan. In Vlist doet de grutto het goed. Sterker nog, de populatie groeit zelfs en Mulder heeft nu 120 weidevogelnesten en dat zijn er weer meer dan vorig jaar. Niet alleen de grutto, ook kieviten, tureluurs, scholeksters en zwarte sterns profiteren van het beheer op het land van de familie Mulder. De liefde voor de weidevogels zit diep in deze familie, al generaties zetten zij zich gepassioneerd in voor de bescherming van weidevogels.  

Voldoende rust en voedsel

Deze passie van de familie werkt aanstekelijk. Andere boeren raken geïnspireerd hoe zij, onder andere via het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer, een levendig landschap creëeren met plas-dras, kruidenrijk grasland en extensief beweide percelen. Vogels kunnen op elk moment van het seizoen voldoende rust en voedsel vinden tussen de meer dan 25 soorten grassen en kruiden op het land. Daarnaast krijgt het bodemleven de volle aandacht van de jonge boer. Als bestuurslid van het agrarisch collectief Weidehof Krimpenerwaard deelt Arjan zijn kennis en ervaring niet alleen aan boeren, maar ook aan beleidsmakers uit de gemeente, de provincie. Zelfs uit Den Haag komen ze langs om naar zijn verhaal en de vogels te luisteren. 

Familie Mulder: "Het winnen van de Gouden Grutto is een hele mooie aanmoediging en erkenning voor ons werk voor de weidevogels. We doen dit natuurlijk niet alleen – we zijn onderdeel van een heel netwerk. We leren continu van elkaar, delen kennis en stimuleren elkaar om het beste te doen voor de vogels en het landschap."

Minder actieve roofdieren

Weidevogels hebben vooral baat bij zware vormen van agrarisch natuurbeheer, maar predatie speelt een rol in de daling van de weidevogelpopulatie. Ook in Vlist kende Arjan dit probleem en heeft daarom met z’n vader twee predatie-werende rasters geplaatst, met gaas en schrikdraad. Het weidevogelgebied werd hierdoor hermetisch afgesloten. Na twee jaar kunnen ze stellen dat er minder roofdieren actief zijn. Dit draagt zeker bij aan de kwaliteit van het leefgebied voor de weidevogelpopulatie.

Nieuwe ambities voor 2026

Het succesverhaal van de weidevogels laat zien wat er mogelijk is met toewijding en goed beheer, maar het brengt ook uitdagingen met zich mee. Het combineren van grootschalig natuurbeheer met een rendabele melkveehouderij vraagt om creatieve oplossingen. Zo is er soms minder gras beschikbaar voor de koeien, en pakt de CO₂-berekening van de melkfabriek nadelig uit door het structuurrijke voer. Arjan doet een dringende oproep aan beleidsmakers om werk te maken van een toekomstbestendig verdienmodel voor (jonge) boeren die zich inzetten voor het behoud van het agrarisch landschap. Zijn deur staat open voor een goed gesprek en een wandeling over zijn land. Daar laat hij vol trots de rijke vogelpopulatie zien en koestert de ambitie om volgend jaar maar liefst 150 nesten te realiseren.

Gouden Grutto en Gouden Leeuwerik

De Gouden Grutto is een initiatief van Vogelbescherming Nederland. Het publiek kan initiatieven voordragen, waarna een onafhankelijke vakjury uit een shortlist van drie genomineerden de winnaar bepaalt. De vakjury bestaat dit jaar uit Johan Mooij (ledenraad Vogelbescherming), Marije Klever (voorzitter BoerenNatuur), Hans van der Werf (Friese Milieu Federatie) en Willem Courtz en Wicher Hoeve, winnaars van de Gouden Grutto in 2024. De bijbehorende wisseltrofee (een bronzen gruttobeeld) plus een geldprijs van vijfduizend euro wordt sinds 2005 jaarlijks uitgereikt aan opvallende agrarische initiatieven die biodiversiteit op het boerenland stimuleren. In het najaar zal ook weer de Gouden Leeuwerik worden uitgereikt aan een agrariër die akkervogels een steun in de rug geeft.

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Beeld: Fred van Diem (leadfoto: Bernard de Jong, Eva Fransen van Vogelbescherming Nederland, Linda, Arjan en Hans Mulder, Michiel van den Bergh van Vogelbescherming Nederland)