Vruchtrijping lijsterbes maand eerder dan vroeger
De NatuurkalenderBericht uitgegeven door De Natuurkalender op zondag 12 juli 2009
De eerste rijpe wilde lijsterbessen zijn gesignaleerd. De laatste jaren is het normaal dat de eerste bessen begin juli worden waargenomen. Zestig jaar geleden zou dit echter zeer vroeg geweest zijn. Toen was de tweede helft van augustus veel gewoner.
Afgelopen vrijdag waren er zeven waarnemingen van rijpe wilde lijsterbessen (Sorbus aucuparia) gemeld op www.natuurkalender.nl. Dit is evenveel als vorig jaar en iets minder dan in 2007. In die jaren viel de mediaan (middelste waarneming) van de eerste waarnemingen op respectievelijk 16 en 8 juli. We gebruiken de mediaan om verschillende jaren met elkaar te vergelijken. Als de vruchtrijping vergelijkbaar blijft verlopen met vorig jaar zal de mediaan van 2009 eind komende week vallen.
Tegenwoordig is het normaal dat lijsterbessen tussen 11 en 31 juli rijp worden. Zestig jaar geleden was dit wel een maand later, toen werd de periode tussen 11 en 20 juli als zeer vroeg beschouwd. Nu worden er zelfs wel eens rijpe lijsterbessen in de tweede helft van juni waargenomen. Dit was bijvoorbeeld het geval in het zeer zachte voorjaar van 2007.
Bron: www.natuurkalender.nl
De wilde lijsterbes bloeit tegenwoordig ook eerder dan vroeger, de verschillen zijn echter minder groot dan bij de vruchtrijping. Dit jaar viel de mediaan op 27 april: 7 dagen eerder dan vorig jaar en 4 dagen later dan in 2007. Vroeger bloeide de wilde lijsterbes ongeveer 17 dagen later (Natuurbericht: Ontwikkeling planten twee weken eerder dan normaal).
De wilde lijsterbes is een algemene boom in Nederland, vooral in zandige, bosrijke gebieden. Hij wordt ook vaak als sierboom aangeplant langs wegen en in tuinen. De wilde lijsterbes doet zijn naam eer aan: vogels (met name lijsters) maken dankbaar gebruik van de bessen die gedurende een lange periode beschikbaar zijn. Vroeger werden er bij lijsterbessen ook veel vogels gevangen. Dit verklaart de term ‘aucupor’ in de wetenschappelijke naam: dit betekent vogelvangst in het Latijn. Mensen gebruikten lijsterbessen wel wegens de laxerende en ontgiftende werking, of als gelei voor op brood.
Geef uw eerste waarneming van rijpe lijsterbessen door via www.natuurkalender.nl!
Tekst: Sara Mulder, De Natuurkalender
Foto: Jonik, Wikimedia Commons