Knakaalonderzoek gaat de grens over: visjutters gezocht langs de Waal

Vrijwilligers gezocht

Jeroen Tummers, onderzoeksleider van RAVON, benadrukt het belang van voldoende waarnemingen en vrijwilligers voor het onderzoek: “Om voldoende spreiding te krijgen in ruimte en tijd door het onderzoeksgebied, zijn we op zoek naar vrijwilligers die trajecten willen inventariseren. Dit kost gemiddeld een kwartiertje per traject en is goed te combineren met een mooie wandeling in de vrije natuur. Dus wil je bijdragen aan broodnodig onderzoek voor herstel van bedreigde vissoorten én je kennis van de onderwaternatuur uitbreiden? Meld je dan aan via Ravon.nl/knakaal of stuur een mailtje naar knakaal@ravon.nl.”

Onderzoek naar oorzaken uitgebreid

Niet alleen aal, maar ook andere soorten vis spoelen aan. Wat is de boosdoener van de geknakte vissen? Scheepsschroeven, gemalen of waterkrachtcentrales? Feit is dat de dieren wijdverbreid aanspoelen en gedurende het hele jaar. Tummers legt uit: “Over de afgelopen jaren hebben we samen met vrijwilligers een scala aan vissoorten geïnventariseerd langs de loop van de Waal, tijdens perioden van zowel lage als hogere waterstanden. Daarbij hebben we  beschadigingen gezien – door schroeven, pompen of vijzels (schroef) – bij zowel jonge als volwassen vis. Het is belangrijk dat we inzichtelijk maken waar dit door komt, zodat we gerichte adviezen kunnen geven voor natuurbescherming. Daarom werken we nu samen met onze oosterburen, met de natuurorganisaties NZ Kleve en NABU. Het onderzoek strekt zich uit langs de loop van de Waal en Rijn, van Woudrichem tot aan Wesel in Duitsland.”

Niet alleen paling

Tummers vervolgt: “Verschillende vissoorten die wij aantreffen binnen het onderzoek worden ernstig bedreigd. Daaronder zijn steur en rivierprik, maar vooral ook de aal. Door gecoördineerde trajectbezoeken en bijeenkomsten met natuurliefhebbers hopen we de problematiek van de gestrande vis de komende jaren uitgezocht te hebben.”

Zo wordt het effect van scheepsschroeven van de binnenvaart in kaart gebracht. Ook worden locaties en draaiuren van gemalen en waterkrachtcentrales gerelateerd aan de vondstlocaties van alen. Langs de Boven-Rijn en Waal zijn ruim 700 trajecten geselecteerd als onderzoekslocaties, naast zo'n 350 trajecten langs de Rijn in Duitsland.

Tijdens de bezoeken wordt aangespoelde vis gemeten, gewogen en geteld per soort volgens een vast protocol. Deelnemers kiezen zelf de trajecten die ze bezoeken, die elk ongeveer 150 meter lang zijn. De gegevens worden vervolgens verwerkt in een daarvoor ontwikkeld invoerportaal en er is een helpdesk voor vragen. Zie ook Ravon.nl/knakaal.

Losse waarnemingen zijn ook belangrijk

Heb je aangespoelde vis gezien? Laat het weten, sporadische waarnemingen zijn ook belangrijk. Met een duidelijke foto van de vis erbij voegt een dergelijke waarneming veel toe. Dit kun je doorgeven via Waarneming.nl, Telmee.nl of door het team een e-mail te sturen via knakaal@ravon.nl.

Het onderzoek wordt gefinancierd door het Europese INTERREG project, hetgeen gericht is op grensoverschrijdend samenwerken aan natuurherstel binnen het Rijn-stroomgebied.

Tekst: Jeroen Tummers, Stichting RAVON
Foto's: Jeroen Tummers (leadfoto: aangespoelde 'knakaal'); Jeroen van Riet, Stichting RAVON; Vrijwilligersteam RAVON