Mangroves in Spaans Lagoen (Aruba). Beeld in overleg te gebruiken, contact communicatie.esg@wur.nl

Grote uitbreiding beschermde wetlands Aruba onder het Ramsar Verdrag

Fundacion Parke Nacional Aruba (FPNA), Wageningen Environmental Research, Wageningen University & Research
13-NOV-2023 - Op 10 november 2023 liet de Arubaanse Minister van Natuur officieel weten dat het eiland sinds die dag vier nieuwe zogeheten Ramsar-gebieden binnen haar grenzen heeft. Bovendien wordt het enige al bestaande Ramsar-gebied, Spaans Lagoen, uitgebreid. Met deze uitbreidingen neemt het totale gebied dat is beschermd onder het Ramsar Verdrag, toe van 70 tot maar liefst 14.408 hectare.

De Arubaanse Minister van Natuur, Ursell Arends, maakte dit nieuws bekend tijdens het symposium voor Nature-Based Solutions for Ecosystem Restoration and Conservation on the Dutch Caribbean Islands. Dit evenement op Aruba werd georganiseerd door de Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) en Fundacion Parke Nacional Aruba. Het nieuws werd verwelkomd door Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix, beschermvrouwe van de DCNA; de Gouverneur van Aruba; de Minister-President van Aruba; ngo’s die zich bezighouden met natuur en andere belanghebbenden.

René Henkens, senior-ecoloog bij Wageningen Environmental Research die het uitbreidingsproces heeft geleid: "Hoewel deze wetlands niet meer ongerept zijn, bezitten ze nog steeds een indrukwekkende biodiversiteit. Niet in de laatste plaats vanwege de jarenlange gepassioneerde inzet van, onder andere, de natuurbeschermings-ngo's op het eiland. Hun bijdrage was essentieel voor het bereiken van dit resultaat. Ik ben ervan overtuigd dat deze mijlpaal zal helpen bij onze gezamenlijke ambitie om deze ecosystemen volledig te herstellen".

Het bedreigde hertshoornkoraal (Acropora cervicornis) trekt vele soorten vis aan, en is nog op verschillende plaatsen in de mariene Ramsar-gebieden te vinden

Behoud van wetlands

De Conventie van Ramsar is een internationaal verdrag dat momenteel door bijna 90 procent van de VN-lidstaten is ondertekend. Het verdrag is sinds 1975 van kracht en is gericht op het behoud en duurzaam gebruik van internationaal belangrijke wetlandgebieden.

De vier nieuwe Ramsar-gebieden op Aruba staan lokaal bekend als Western Wetlands, Westpunt, Zuidkust en Oostpunt. 70 hectare van het Spaans Lagoen vielen sinds 1980 al onder het verdrag, maar dat is nu uitgebreid tot 259 hectare door de watercatchment eraan toe te voegen. In al deze gebieden wordt al gewerkt aan grote en minder grote natuurbeheer- en herstelprojecten. Bijvoorbeeld koraal- en mangroveherstel, in het kader van het EU-gefinancierde project Turning the Tide. "Dat deze locaties nu officieel tot Ramsar-gebied zijn aangewezen, was dan ook een van de hoogtepunten van het symposium", aldus Henkens.

Overzichtskaart nieuwe Ramsar-gebieden Aruba

De wetlands en hun habitats

Spaans Lagoen is een van de grootste natuurlijke binnenbaaien in het Caribisch gebied. De smalle kustinham is ongeveer twee kilometer lang. Dit gebied wordt omzoomd door slikvlaktes en goed ontwikkelde mangroves. Het is een belangrijk gebied voor vogels en een kraamkamer voor vele soorten rifvissen en kreeftachtigen.

Western Wetlands is 392 hectare groot en bestaat uit vijf zoutmeren, plaatselijk bekend als Saliñas. Hoewel deze moerassen tussen hoge hotels en woonwijken zijn gelegen, vormen ze een belangrijke tussenstop voor honderden vogels die tussen het Noord- en Zuid-Amerikaanse continent migreren.

Westpunt omvat 2185 hectare en bestaat uit verschillende kusthabitats zoals stranden, kalksteenterrassen, koraalriffen, zeegrasvelden, zandduinen, tijdelijke wetlands en ondiepe en diepere marine wateren. Elk van deze habitats biedt een thuis aan nationaal en internationaal bedreigde soorten.

Zuidkust beslaat 3975 hectare en bevat het grootste oppervlak aan mangrovebossen op het eiland, dichtbegroeide zeegrasvelden, redelijk gezonde koraalriffen, stranden waar zeeschildpadden hun eieren leggen, en de belangrijkste keten van rifeilandjes van het eiland. In 2019 bleek uit koraalonderzoek dat dit voor koraallarven het meest geschikte gebied is om te kunnen opgroeien op Aruba.

Oostpunt is 7597 hectare groot. Het is een voornamelijk marien gebied, gelegen rond de oostpunt van Aruba. Een groot deel van het Nationaal Park Arikok watert af op het Ramsar-gebied en is daarom opgenomen in de begrenzing. Hier ligt ook Fontein, de enige substantiële, natuurlijke en permanente zoetwaterbron op het eiland. Het gebied omvat rifeilandjes met broedkolonies van maar liefst tien soorten sterns.

Meer informatie

De informatie in de Ramsar Information Sheets is gezamenlijk opgesteld door Wageningen Environmental Research en Arubaanse ngo’s die aan natuurbescherming werken: Fundacion Parke Nacional Aruba, Aruba Birdlife Conservation, de Aruba Marine Mammal Foundation en TurtugAruba (Arubaanse Save-the-Sea-Turtles-organisatie), en de Directie Natuur en Milieu, een overheidsinstelling die aan beleid werkt ten behoeve van een duurzame, gezonde leefomgeving voor mens en milieu op Aruba.

Tekst: Wageningen Environmental Research en Fundacion Parke Nacional Aruba
Beeld: Wageningen Environmental Research (leadfoto: mangrove bij Spaans Lagoen); Fundacion Parke Nacional