Huismus

Huismus op één bij de Nationale Tuinvogeltelling van Vogelbescherming

Vogelbescherming Nederland
27-JAN-2025 - Dit weekend vond voor de 22e keer de Nationale Tuinvogeltelling plaats, georganiseerd door Vogelbescherming Nederland. Meer dan 105.000 mensen telden bijna 1,5 miljoen vogels. Conclusie: De huismus staat op één, gevolgd door de koolmees en de pimpelmees.

Veel Nederlanders betrokken bij vogels

Met 105.72 deelnemers en 1.412.062 getelde vogels was de Tuinvogeltelling 2025, het grootste burgeronderzoek van Nederland, in deelnemersaantallen opnieuw een groot succes. Het toont aan dat veel Nederlanders betrokken zijn bij vogels. Toch valt er voor de vogels zelf nog heel wat winst te behalen.

Koolmees

Uitdagingen voor huismus en merel

Het hoge aantal deelnemers geeft een helder beeld: duidelijk is dat het met veel vogelsoorten nog niet goed gaat in ons land. Veranderingen in ons landschap zorgen ervoor dat vogels steeds minder plekken vinden voor voedsel en schuilplaatsen, wat hun overlevingskansen in de stad verkleint. Het is gebruikelijk dat de huismus, die vaak in een groepje van zeven leeft, de lijst aanvoert, hoewel het dit jaar spannend was. "Het aantal huismussen is in de afgelopen decennia meer dan gehalveerd. Ook het aantal getelde merels is teruggelopen. Dat komt waarschijnlijk door het usutuvirus, dat de merels al sinds 2016 treft", aldus Vogelbescherming Nederland.

Opvallend

In de landelijke top 10 eindigden ook de kauw (4), merel (5), vink (6), houtduif (7), ekster (8), Turkse tortel (9) en roodborst (10). Naast de bekende soorten werden er ook opvallende waarnemingen gedaan. Dit jaar zijn onder andere één kruisbek, twaalf pestvogels, tien waterrallen en maar liefst drieënzeventig grote gele kwikstaarten gemeld. Maar liefst vijf soorten spechten kwamen voor in de telling: de kleine bonte specht, groene specht, grote bonte specht, middelste bonte specht en de zwarte specht. Opvallend is ook dat er dit jaar opnieuw zwartkoppen en tjiftjaffen zijn gemeld. Dit hangt mogelijk samen met hun toenemende overwintering in Nederland door klimaatverandering. 

Een vliegende start

Sinds de start van de telling in 2003 heeft Vogelbescherming Nederland een steeds beter beeld gekregen van de vogelpopulaties in de winter rondom onze tuinen en balkons. Deze informatie is van groot belang voor de bescherming van vogels. "Door onze tuinen vogelvriendelijker in te richten met biologische inheemse beplanting, kunnen we bijdragen aan hun leefomgeving", aldus Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland. "Overigens is het herstel van natuur in de stad niet alleen belangrijk voor vogels, maar ook voor onze eigen fysieke en mentale gezondheid."

Hoorbaar

Voor het eerst werd de Nationale Tuinvogeltelling dit jaar door heel Nederland met muzikale oproepen uit (kerk)torens aangekondigd. Beiaardiers speelden zaterdag speciaal nummers als 'Alle duiven op de Dam', 'De Vogeltjesdans', of 'Blackbird' van The Beatles op hun carillon. Gedachte achter de oproep: ‘Elke vogel telt’ bij de Tuinvogeltelling, maar ook: ‘De noodklok luidt.’ 

Tellingen per provincie

De meeste vogels werden geteld in Zuid-Holland. Daar bevonden zich 18.983 deelnemers en 228.384 getelde vogels.

Pimpelmees

Overzicht per provincie:

  • Groningen: 4.088 deelnemers, 57.193 getelde vogels.
  • Friesland: 5.020 deelnemers, 77.234 getelde vogels.
  • Drenthe: 4.253 deelnemers, 66.749 getelde vogels.
  • Overijssel: 6.847 deelnemers, 91.656 getelde vogels.
  • Flevoland: 2.502 deelnemers, 34.662 getelde vogels.
  • Gelderland: 15.497 deelnemers, 206.942 getelde vogels.
  • Utrecht: 10.169 deelnemers, 117.529 getelde vogels.
  • Noord-Brabant: 14.156 deelnemers, 198.215 getelde vogels.
  • Limburg: 5.197 deelnemers, 78.926 getelde vogels.
  • Zeeland: 2.945 deelnemers, 46.341 getelde vogels.
  • Zuid-Holland: 18.983 deelnemers, 228.384 getelde vogels.
  • Noord-Holland: 15.885 deelnemers, 205.143 getelde vogels.

Alle resultaten staan op de site van Vogelbescherming Nederland. Zie voor meer informatie: Nationale Tuinvogeltelling | Vogelbescherming, en voor de resultaten: Resultaten | Vogelbescherming.

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Foto's: Ruud van Beusekom; Martin Hierck; Jan Lok