Met Advocaat van de Aarde staan burgerinitiatieven sterker

Het landgoed Lonnekerberg ligt als een oase van rust in de stedendriehoek Enschede, Hengelo en Oldenzaal. Net ten oosten van de oude luchtmachtbasis Twente, die in 2008 gesloten werd voor militair en burgervliegverkeer, vind je een schitterend, verstild wandelgebied. Je kunt er bijzondere planten en dieren aantreffen en heel veel soorten paddenstoelen, waarvan sommige uiterst zeldzaam zijn. Stichting Lonnekerberg zet zich al jaren in voor een leefbare Lonnekerberg. Het prachtige gebied werd bedreigd door lawaai, vooral van evenementen, en dat heeft de stichting aangekaart. Hoewel de rechter de stichting meermaals in het gelijk stelde, blijven gemeente en provincie doorgaan met hun plannen. Geertjan Takkenkamp en Paul van der Valk, voorzitter en secretaris, leggen uit hoe hun stichting ontstaan is en hoe ze Advocaat van de Aarde leerden kennen.

Waarom een Stichting Lonnekerberg?

Stichting Lonnekerberg ontstond in 2013, oorspronkelijk om actie te voeren tegen een plan van gemeente en provincie om bomen te vellen of toppen (op zo’n 600 hectare!) rondom de luchtmachtbasis Twente. Die zaak wonnen ze. Maar in 2014 bleek dat de gemeente en provincie nog meer wilde plannen hadden. Een deel van het vliegveld werd verkocht aan iemand die grote evenementen organiseert. Achttien grote evenementen per jaar, was het plan. "Denk aan evenementen à la Lowlands", zegt Geertjan. "En racen, met trucks over auto’s rijden, fikkie stoken…", voegt Paul eraan toe. "Dat betekent dat je een gigantische geluidsdeken over Lonnekerberg en omgeving legt. En een deken van uitstoot van onder andere uitlaatgassen, niet te vergeten".

Gemeente weigert mee te werken

Grote evenementen mogen alleen georganiseerd worden als ze de natuur geen schade toebrengen. Dat was volgens Stichting Lonnekerberg overduidelijk wél het geval. Ze vochten de afgegeven vergunningen voor de evenementen succesvol aan. "In 2017 hadden we de plannen al laten vernietigen, maar tot onze grote verbazing ging de gemeente gewoon weer met diezelfde projectontwikkelaar om tafel." Bovendien weigerde de gemeente om de stichting bij de plannen te betrekken. "Er worden ook markten georganiseerd en toneelstukken, dat vinden we prima. Een of twee grote evenementen per jaar, buiten het broedseizoen, kunnen we ook nog accepteren. Maar achttien gaat te ver."

David tegen Goliath

In december 2023 werd de laatste zaak gewonnen, met ondersteuning van een goede advocaat, die veel voor de stichting heeft betekend. Alleen, de kosten werden door de leden van de stichting zelf betaald, en een advocaat is nu eenmaal niet goedkoop. Na die laatste zaak was de pot zo goed als leeg. Maar de gemeente luisterde nog altijd nergens naar. "Dat is nou het uitmelken van de burger…", verzucht Paul. "Je bent de enige die het tegen de overheid opneemt – als kleine David tegen Goliath." Het bestuur vroeg zich af: Hoe nu verder?

Ze weigerden het erbij te laten zitten, en zoals Vanuatu bij veel andere staten adhesie zocht voor haar zaak, gingen ze op zoek naar ondersteuning. Via-via kwamen ze terecht bij Advocaat van de Aarde, die hen doorverwees naar een goede jurist. "Zij regelt dat ze toevoeging krijgt, zodat het ons niet de hele wereld kost. Zo hebben we een mooi team en de samenwerking is perfect. Wij leveren aan en zij zorgt dat het juridisch klopt." Hopelijk levert de samenwerking hen de laatste en definitieve winst op.

Daarnaast heeft Stichting Lonnekerberg veel van de samenwerking met advocaten geleerd: "Als je in zo’n actiegroep zit, dan heb je de neiging om tegen alles wat van de gemeente komt – en de natuur zou kunnen schaden – bezwaar te maken en om tegen alles in hoger beroep te gaan. We leerden dat dat niet altijd het slimste is om te doen. Je kunt beter even wachten, en je tijd en energie voor een grotere zaak bewaren."

Tips

Voor andere, of startende, burgerinitiatieven hebben ze nog wel wat tips: "Allereerst: zet gelijk een stichting op, met een bestuur van mensen die elkaar goed liggen, er plezier in hebben en voldoende afstand kunnen bewaren. Het moet niet ten koste gaan van je levensvreugde, dan kun je beter verhuizen. Ten tweede: speel het niet persoonlijk naar politici, gemeenten of andere ‘tegenstanders’. Daar win je niks mee. Je zorgt er alleen voor dat ze niet meer met je willen praten. Natuurlijk moet je er bovenop zitten, je moet er vol voor gaan, maar je moet het niet persoonlijk opnemen. Ons laatste advies: ga direct naar Advocaat van de Aarde, en wacht daar geen elf jaar mee! Als wij dat hadden gedaan, had dat ons veel geld en zorgen gescheeld."

Samen sterker

Advocaat van de Aarde werkt nauw samen met Groene Bondgenoten, een netwerk dat mensen verbindt die hun omgeving groener, gezonder en biodiverser willen maken. Met de kracht van vrijwilligers worden initiatieven ondersteund die zich inzetten voor de bescherming van natuur, zowel in de stad als op het platteland.

Tekst: Hendrik Gringhuis, Advocaat van de Aarde
Beeld: Stichting Lonnekerberg