Natuurjournaal 29 november 2025

Een bundeltje paarse knoopzwammen is een kleurige ontdekking op dood hout. Zeker nu steekt het roze, lila en violet af tegen de vele aardse tinten van het najaar. In het veld is de paarse knoopzwam niet van de grootsporige paarse knoopzwam te onderscheiden, dat kan alleen door ze onder de microscoop te bestuderen. Er spelen dus twee zwamsoorten onder één hoedje. De vruchtlichamen van paarse knoopzwammen zien er niet altijd als knoopjes uit. Soms zie je groepje bolletjes of kussentjes, dan weer een hersenachtig gezelschap. Pas als de vruchtlichamen sporen gaan aanmaken, platten paarse knoopzwammen af tot schijfjes en doen ze hun naam eer aan. Ze zijn dan in hun 'perfecte stadium', perfect in vorm dus. 

De vele dennenappels en sparrenkegels vormen een feestmaal voor grote bonte spechten. Ze zitten vol met voedzame zaden, een welkome afwisseling nu het aanbod aan insecten schaarser wordt. Alleen: waar laat je ze. Grote bonte spechten komen niet graag op de grond en een dennenappel blijft ook niet netjes op een tak liggen. Dus maken spechten een spechtensmidse: eerst hakken ze een gat in een boomstam, of ze zoeken een geschikte spleet in boomschors, en daar duwen ze dan een kegel in. Ze hebben nu hun snavel vrij om de zaden eruit te hakken. De lege resten stapelen zich onder hun favoriete smidse op. Je maakt grote bonte spechten trouwens ook blij met pinda’s en noten op de voedertafel.

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Luuk Vermeer, Saxifraga; Jan Nijendijk, Saxifraga