Natuurinclusief bouwen: 'We moeten ecosystemen bouwen'

In 2019 ontving jij de Natuurinclusief Bouwen Award. Wat leverde die jou op?

“Door zo’n award weet je weer waarom je doet wat je doet. Ik was trots. En het is ook bijzonder om nu zelf jurylid te mogen zijn. Voor mij is natuurinclusief bouwen geen optelsom van losse maatregelen. De kracht zit in de samenhang van een project. Voorzieningen voor dieren, hoog en laag groen, groene daken en gevels en de waterhuishouding kunnen hand in hand gaan met onze eigen behoeften. Ik zal als jurylid ook kijken naar zaken als een gezonde leefomgeving en een eerlijkere sociale verdeling. Pas dan klopt het hele ecosysteem.”

Hoe ben jij in natuurinclusief bouwen terecht gekomen, wat is je achtergrond?

“Ik hield als kind al veel van de natuur. Niet alleen van de slakjes in de tuin, maar ook van de symboliek en de verhalen. Toch koos ik aanvankelijk voor een studie psychologie, omdat ik ook de menselijke natuur interessant vind. Daarna switchte ik naar Engelse literatuur vanwege de verhalen. Via die omweg kwam ik uiteindelijk op de HAS Hogeschool in Den Bosch terecht. Landschapsontwerpen was de handen-uit-de-mouwen-studie waar ik naar zocht. Daarna liep ik stage bij het bekende landschapsarchitecten bureau Copijn, waar ik veel over beplanting leerde.”

“Mijn eerste baan was bij een bureau in Rotterdam, waar ik de tak ‘Natuurinclusief Ontwerpen’ opzette. Tien jaar geleden was dat nog een echte niche. Nu niet meer. Door klimaatverandering moeten we onze bebouwde wereld echt anders gaan inrichten. Inmiddels heb ik een eigen ontwerpbureau, PAD Landscape. Als ontwerper zie ik mezelf als schakel tussen bouwers, gemeenten en ecologen.”

Waar staat Nederland met natuurinclusief bouwen?

“Natuurinclusief bouwen is een relatief eenvoudige manier om met een aantal grote problemen om te gaan, zoals hittestress, wateroverlast, en het verlies van biodiversiteit. De markt wil ook wel; natuur en duurzaamheid zijn helemaal hip. Elke artist impression of tekening die ik voorbij zie komen, zit dan ook helemaal volgestopt met ‘groen’.”

“We staan zeker op een kruispunt. De vraag is: komt er een echte omwenteling, of blijft het een modegril? Echt natuurinclusief bouwen is veel ingewikkelder dan een nestkastje in een muur of het aanplanten van wat bomen. Het is denken vanuit het hele ecosysteem. Dat betekent dat landschapsontwerper, stedenbouwkundige, architect en ecoloog vanaf het begin van het project integraal moeten samenwerken. Daarvoor is meer kennis nodig.”

“Op de HAS was er echt aandacht voor beplantingsleer. Als je het mij vraagt, is het als landschapsarchitect heel belangrijk dat je het verschil weet tussen planten. Als een landschapsarchitect dat niet weet, is het een beetje als wanneer een gewone architect het verschil niet zou weten tussen een baksteen en een stuk hout. Kortom: er is nog een lange weg te gaan."

Hoe draag jij bij aan deze omwenteling?

“In mijn adviezen stuur ik op die integrale aanpak, waarbij het landschap meteen onderdeel zou moeten zijn van een bouwproject. Nu is het te vaak een sluitstuk en blijven er kansen liggen. Ik schrijf ook veel over mijn vakgebied.”

“Een tijd terug zag ik een documentaire over bijen. Dat was het moment dat ik me wilde inzetten om het tij te keren. Ik voelde toen al de urgentie en wilde iets doen. Maar dat heeft nog niet iedereen. Om het bewustzijn te laten groeien, heb je duidelijke verhalen nodig. Blijft er ergens een omgevallen boom liggen, of wordt er ineens minder gemaaid, dan moet je dat van te voren uitleggen. Zo neem ik mijn publiek mee in mijn verhaal.”

Ook een project indienen voor de Award Natuurinclusief Bouwen? Kijk dan op bouwnatuurinclusief.nl/award.

Tekst: Hanne Tersmette, Vogelbescherming Nederland
Foto's: Eventpixels; N. Smeding