Utrechtse inwoners nauw betrokken bij natuurontwikkeling Voorveldse Polder
Provincie UtrechtIn de Voorveldse Polder worden de natuur en waterkwaliteit verbeterd. Omdat omwonenden duidelijke ideeën en wensen hebben voor het gebied, worden ze er actief bij betrokken. Gemeente De Bilt, provincie Utrecht, Utrechts Landschap en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden willen dat hun plan duurzaam en van iedereen wordt. Frits van der Brug, lid van bewonerswerkgroep Voorveldse Polder: “Het is een kwetsbaar gebied. De natuur en cultuurhistorie horen in dit gebied voorop te staan en de allerhoogste prioriteit te krijgen."
Groen en open gebied
Na eerdere natuurmaatregelen, zoals faunapassages en zestien hectare nieuwe natuur in het westen, groeide bij bewoners en organisaties het besef dat dit unieke gebied bescherming én ontwikkeling verdient. Frits vertelt: “Al in 1983 werd door de Raad van State gesproken over het belang van het vrijhouden van de Voorveldse Polder. We zijn blij dat er nu eindelijk concrete stappen worden gezet om het gebied te beschermen tegen bebouwing en de natuur de kans te geven. Het is van groot belang voor de toekomst van onze mooie gemeente en provincie."
Nieuw leven door schoon grondwater
De Voorveldse Polder ligt aan de voet van de Heuvelrug, waar schoon kwelwater opwelt. Markus Feijen, ecoloog bij Utrechts Landschap, benadrukt waarom dit zo waardevol is: “Het water heeft er een eeuw, misschien wel langer, over gedaan om van de Heuvelrug uit te komen aan de voet ervan. Overal waar dit schone grondwater naar de oppervlakte komt (kwelwater), is er een grote kans om natuur van hoge kwaliteit te ontwikkelen.” Deze natuurlijke processen maken het gebied niet alleen mooier, maar ook gezonder. Met de aanleg van nieuwe natuurvriendelijke oevers komt er meer ruimte voor (oever)planten en waterdiertjes en ontstaat er meer leven in het water."
Omwonenden samen in werkgroep
De gemeente stelde samen met de gebiedspartners en omwonenden een gebiedsplan op. Daarnaast stelde de werkgroep Voorveldse Polder, bestaande uit zeven omwonenden, een uitgangspuntennotitie op om het gebiedsplan kracht bij te zetten. Ze spraken hiervoor met verschillende instanties en bewoners. Een belangrijke wens van de werkgroep was het teruggeven van een maïsveld in de Voorveldse Polder aan de natuur. Frits vult aan: “Het is belangrijk dat dit gebied behouden blijft, zeker nu er plannen zijn voor woningbouw op het oude Hessingterrein. We willen voorkomen dat het gebied een openbaar park wordt waar iedereen zomaar in kan, omdat dit planten en dieren - zoals reeën, dassen, ringslangen en orchideeën - kan verstoren of schade kan toebrengen. Dit betekent niet dat mensen er helemaal niet van mogen genieten. Uitzichtpunten aan de randen zouden bijvoorbeeld heel goed kunnen."
Samenwerken aan volwaardig natuurgebied
Het Gebiedsplan Voorveldse Polder is inmiddels verwerkt in een concept-ontwerp en vormt, samen met de voorgenomen uitbreiding van het Natuurnetwerk Nederland aan de oostkant van de polder, een belangrijk uitgangspunt voor het definitieve ontwerp. Markus is ontzettend blij met deze ontwikkeling: “Door de ontwikkeling aan de oostkant wordt dit gebied een nog belangrijkere en sterkere plek voor de natuur – het wordt veel meer dan alleen een doorgangsroute. Met de extra hectares die erbij komen, krijgt het echt de kwaliteit van een volwaardig natuurgebied. Dit is goed voor onze gezondheid en voor de soortenrijkdom. Om er een succes van te maken is het belangrijk om met gebiedspartners samen te werken!"
Uitvoering plannen in 2026
Op 17 april 2025 hebben de drie financieel dragende gebiedspartijen provincie Utrecht, gemeente De Bilt en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden een samenwerkingsovereenkomst getekend. Daarmee is de eerste stap richting gezonde natuur, maar vooral ook een duurzame toekomst gezet. De volgende stap is het komen tot een definitief ontwerp na de zomer en de verwachting is dat de uitvoering van de werkzaamheden medio 2026 kan starten. "Met deze overeenkomst komt een einde aan de onduidelijkheid over de plannen. Dat is goed nieuws", aldus Frits van den Brug.
Eerste plan met geld vanuit Utrechts Programma Landelijk Gebied
Dit is het eerste gebiedsontwikkelingsplan dat betaald wordt met geld uit het Utrechts Programma Landelijk Gebied (UPLG). Het Utrechts Programma Landelijk Gebied is het plan voor een robuust watersysteem, herstel van de natuur, inspelen op klimaatveranderingen én voor een duurzame landbouw die klaar is voor de toekomst.
Natuurontwikkeling Voorveldse Polder (Bron: provincie Utrecht)
Meer informatie
Tekst en beeld: provincie Utrecht