Heimans en Thijsse Prijs 2025 voor Heilien Tonckens: een leven in dienst van de natuur

Heilien Tonckens uit Appelscha is een inspirator pur sang, een onvermoeibare kennisdrager en verbinder binnen de wereld van natuur, groen erfgoed en natuureducatie. Al bijna vijftig jaar beweegt zij mensen – van vrijwilligers en hoveniers tot terreinbeheerders, eigenaren van historische landgoederen en beleidsmakers – om met aandacht, kennis en liefde naar de natuur te kijken.

Een leven lang bouwen aan een natuurrijke leefomgeving

Tonckens is medeoprichter van toonaangevende groene initiatieven, zoals Wilde Weelde, het Oase Netwerk en Stichting Springzaad. Ze stond aan de wieg van de opleiding voor ecologisch hovenier en gaf richting aan een nieuwe generatie vakmensen, die het ecologisch werken inmiddels breed uitdragen. Daarnaast is zij al decennialang vraagbaak voor iedereen die zich inzet voor natuurvriendelijke tuinen, natuurspeelplekken, boerenerven of groene schoolpleinen.

Beeldbepalend voor het behoud van stinzenflora

Haar naam is onlosmakelijk verbonden met de stinzenflora in Noord-Nederland en daarbuiten. Ze inventariseerde stinzenplanten, schreef standaardwerken, adviseerde landgoederen over herstel en beheer en is een drijvende kracht achter de Stinzenflora-monitor. Met haar enthousiasme wist zij talloze vrijwilligers, beheerders, tuinkenners en bezoekers te betrekken bij dit kwetsbare, groene erfgoed. Dankzij haar inzet floreren historische parken als Martenastate, Jongemastate en vele andere locaties.

Onuitputtelijke bron van kennis, energie en inspiratie

In de tien ondersteunende brieven die haar nominatie vergezelden, klinkt een unaniem beeld: Tonckens is iemand die altijd verder kijkt, altijd doorzet en altijd anderen weet te verbinden. Ze deelt haar kennis gul, werkt vaak belangeloos en heeft de bijzondere gave om iedereen – van leek tot specialist – mee te nemen in het verhaal van de natuur. Haar creativiteit, praktische wijsheid en aanstekelijk enthousiasme maken haar tot een uniek voorbeeld van de geest van Heimans en Thijsse.

Prijsuitreiking tijdens het Heimans en Thijsse Symposium

Dit jaar vindt de uitreiking plaats op zaterdagmiddag 22 november tijdens het Heimans en Thijsse Symposium, op de campus van Wageningen University & Research. Het symposium staat in het teken van het urgente thema ‘Heeft Natura 2000 nog toekomst’. Met de keuze voor Heilien Tonckens eert de stichting een vrouw die al een halve eeuw laat zien wat zorg, toewijding en visie kunnen betekenen voor natuur, landschap en samenleving.

Over de Heimans en Thijsse Prijs

De Heimans en Thijsse Prijs bestaat al vanaf 1955 en wordt uitgereikt als erkenning van het werk van personen, groepen van personen of organisaties die een bijdrage leveren aan de samenleving, in de geest van Eli Heimans en Jac. P. Thijsse. Zij verrichtten aan het einde van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw baanbrekende activiteiten op het gebied van natuurbeleving, natuurstudie en natuurbescherming in Nederland, onder andere met de oprichting van Natuurmonumenten, het behoud van het Naardermeer, en de Verkade-albums. De jury bestond dit jaar uit de leden van het Dagelijks Bestuur van de Heimans en Thijsse Stichting en een vertegenwoordiger van IVN Nederland en de Natuurvereniging KNNV. De Heimans en Thijsse Prijs bestaat uit een bronzen spreeuw. Zie het korte en uitgebreide overzicht van alle laureaten op de website.

Tekst: Heimans en Thijsse Stichting
Beeld: Heimans en Thijsse Stichting (leadfoto: Bronzen Spreeuw, Heimans en Thijsse Prijs); Anna Bouma