Jonge gierzwaluwen vliegen uit

Begin zomer, de tijd van uitvliegen is aangebroken. Veel jonge tuinvogels verlaten het nest. Vaak net iets vroeger dan de bedoeling is. Het wordt te druk en te vol in het nest, de buitenwereld lonkt en de sprong is zo gemaakt. Daar zit je dan op de grond, nog niet snel genoeg om weg te kunnen vliegen bij gevaar. Geen zorgen, ook buiten het nest houden de ouders hun jongen goed in de gaten. Ze waarschuwen bij gevaar en helpen met eten. Dit zijn dus de weken waarin de jonkies letterlijk op eigen benen leren staan. Wacht daarom nog even met snoeien en ander tuinonderhoud tot de jongen groot genoeg zijn. Een goede schuilplaats is immers van levensbelang.

Jonge gierzwaluwen

Maar dan de gierzwaluw. De Latijnse naam van de gierzwaluw 'Apus apus' betekent letterlijk ‘zonder pootjes’. Op de grond het vogelleven ontdekken is er dus niet bij. Zodra een gierzwaluw het nest verlaat, moet hij goed kunnen vliegen. Gierzwaluwen doen namelijk alles in de lucht, zelfs slapen en seksen. Ze zetten pas weer een voet neer als er gebroed moet worden, in een nestkast of onder een oude dakpan. Zodra een jonge gierzwaluw uitvliegt, blijft hij dus in de lucht tot hij geslachtsrijp is, en dat duurt twee tot drie jaar!

Gierzwaluwjongen blijven lang op het nest, zo’n veertig dagen. De laatste dagen hangen ze regelmatig met hun koppies uit de kast om de omgeving rustig te verkennen. Binnen verandert het nest in een sportschool, dagelijks oefenen ze hun vleugels en borstspieren door zich een soort van op te drukken. Vanaf 10 juli vliegen de jongen uit, in de avond of nacht. Eén voor één. In het donker is de kans op gevaar immers kleiner. De laatste weken van juli kun je op mooie zomerse avonden genieten van hun spectaculaire vluchten.

En de ouders? Die moeten even bijkomen van veertig dagen topsport. Ze blijven nog een paar dagen op het nest om uit rusten, om daarna de benen te nemen naar Afrika. Of liever gezegd vleugels.

Tekst: Marieke Dijksman, Vogelbescherming Nederland
Foto's: Keta, Wikimedia Commons CC BY-SA 2.5 (leadfoto: meerdere gierzwaluwen in vlucht); Jankees Schwiebbe, Birdphoto.nl