speenkruid close up, wikipedia, Creative Commons Attribution 2.5 License

Vroege voorjaarsbloeiers acht dagen later dan vroeger

De Natuurkalender
21-MRT-2010 - Afgelopen week beleefden we de eerste echte lentedagen van dit jaar. Bij De Natuurkalender steeg het aantal doorgegeven waarnemingen van eerste planten en dieren hierdoor direct. Wat betreft de planten leek vooral speenkruid overal te verschijnen. De plantenbloei dit jaar loopt nog flink achter op andere jaren: gemiddeld is 2010 42 dagen later dan het extreem zachte begin van 2008, en acht dagen later dan halverwege vorige eeuw.

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender op zondag 21 maart 2010

Afgelopen week beleefden we de eerste echte lentedagen van dit jaar. Bij De Natuurkalender steeg het aantal doorgegeven waarnemingen van eerste planten en dieren hierdoor direct. Wat betreft de planten leek vooral speenkruid overal te verschijnen. De plantenbloei dit jaar loopt nog flink achter op andere jaren: gemiddeld is 2010 42 dagen later dan het extreem zachte begin van 2008, en acht dagen later dan halverwege vorige eeuw.

SpeenkruidDe eerste echte lentedagen met lokale temperaturen van ten minste 15° Celsius afgelopen week bezorgden veel mensen een echt voorjaarsgevoel. Ook de natuur leek opeens wakker te worden. Vlinders gingen vliegen, vogels begonnen te fluiten en amfibieën kwamen tevoorschijn. Het aantal bloeiende planten nam ook zichtbaar toe. Bij De Natuurkalender viel het aantal meldingen van bloeiend speenkruid afgelopen week het meest op. Het aantal doorgegeven waarnemingen was ruim vijf keer zo hoog als de weken ervoor. Het plantje is nu overal in het land gezien. Er kwamen ook verschillende eerste bloeiwaarnemingen van zwarte en witte els, klein hoefblad en gele kornoelje binnen. Een enkeling zag zelfs al een eerste bloeiende forsythia, maarts viooltje, bosanemoon of hondsdraf.

De voorjaarsbloeiers lopen dit jaar nog steeds flink achter op andere jaren. We vergelijken de stand van zaken nu met het ook vrij koude begin van 2009, het extreem zachte 2008 en vroeger (gegevens uit de periode 1940-1968). In de onderstaande tabel zie je de gemiddelde eerste bloeidatum van acht vroege voorjaarsbloeiers. Voor eerdere jaren is hiervoor de mediaan (middelste) van de waarnemingen uit het gegevensbestand van De Natuurkalender gebruikt. De datum van dit jaar is geschat op basis van de voorspelmodule van De Natuurkalender. 

Soort Vroeger 2008 2009 2010
Sneeuwklokje 22 februari 21 januari  7 februari 21 februari
Zwarte els 4 maart 3 februari 1 maart 21 maart
Gele kornoelje 13 maart 29 januari 5 maart 25 maart
Klein hoefblad 18 maart 10 februari 11 maart 29 maart
Speenkruid 30 maart 10 februari 15 maart 6 april
Maarts viooltje 4 april 28 februari 21 maart 9 april
Bosanemoon 6 april 9 maart 26 maart 12 april
Dotterbloem 12 april 23 maart 2 april 21 april

Tabel: Eerste bloei van acht vroege voorjaarsbloeiers in 2010, 2009, 2008 en vroeger

In de tabel is duidelijk te zien dat bijna alle planten dit jaar later zijn dan in andere jaren. Alleen het sneeuwklokje bloeide dit jaar een dag eerder dan vroeger. De verschillen zijn het grootst vergeleken met het zachte 2008: gemiddeld bloeien de vroege bloeiers dit jaar 42 dagen later dan toen. Het verschil met 2009 is ook aanzienlijk: gemiddeld waren de planten vorig jaar 19 dagen eerder dan nu. Hoewel 2009 ook vrij koud begon, was de gemiddelde temperatuur in de wintermaanden (december, januari, februari) toch nog ruim een graad hoger dan dit jaar (2010 1,1 °C; 2009 2,2 °C; langjarig gemiddelde 3,3 °C). Daarnaast is maart tot nu toe ook nog steeds kouder dan normaal, terwijl maart 2009 juist vrij zacht was (2010 3.5 °C; 2009 6,3 °C; langjarig gemiddelde 5,8 °C). Vergeleken met vroeger zijn de planten dit jaar ruim acht dagen later.

Nieuwsgierig naar wat de natuur binnenkort voor ons in petto heeft? Lees de verwachting voor komende week in het natuurbericht dat later vandaag verschijnt.

Tekst: Sara Mulder, De Natuurkalender
Foto: Svdmolen, Creative Commons Attribution 2.5 License
Bron weerdata: KNMI