Eerste vleermuizenhotel in België opent zijn deuren
Bericht uitgegeven door Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete [land] op [publicatiedatum]
Vleermuizen hebben steeds meer moeite om geschikte zomerverblijfplaatsen te vinden waar ze overdag ongestoord kunnen slapen en hun jong kunnen grootbrengen. Hoewel aan bestaande gebouwen soms wel aanpassingen worden gedaan om ze vleermuisvriendelijker in te richten, blijkt het merendeel van de nieuwe of gerenoveerde huizen ontoegankelijk voor deze dieren. Om hier een antwoord op te bieden, bouwde Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete samen met de Vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt en de scholengemeenschap KOGEKA een heus vleermuizenhotel. Op zondag 2 juni wordt deze toren officieel ingehuldigd in Vorselaar.
In 2012 bundelden het Regionaal Landschap, scholengemeenschap KOGEKA en de Vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt de krachten voor het ontwerp van de eerste vleermuizentoren in België. Het 6,5 meter hoge hotel op palen bevat 3 verschillende compartimenten die elk qua vorm en binnenklimaat van elkaar verschillen. Op deze manier wordt de toren geschikt voor dwergvleermuizen, Laatvlieger, Watervleermuis, Baardvleermuis en grootoorvleermuizen. De toren werd vervaardigd met de steun van de gemeente Vorselaar en de provincie Antwerpen. 
Na het volledig ambachtelijk bewerken van de materialen en basisconstructie werd alles geassembleerd. In totaal werkten 53 leerlingen en een 7-tal leerkrachten zeven maanden lang aan de toren. Veel werk ging naar het ruwen van het volledige binnenwerk, zodat de vleermuizen zich met hun nagels aan het ruwe oppervlak kunnen vasthouden. Met uitzondering van de zuidzijde werd de toren volledig geïsoleerd. De buitenafwerking bestaat uit leistenen omdat die de warmte van de zon goed absorberen en vasthouden. Het resultaat is een toren van 1,4 ton zwaar die plaats kan bieden aan enkele honderden vleermuizen. Even voordat de toren tentoongesteld werd tijdens de opendeurdag van de school, bleek er al een dwergvleermuis in te zitten.
Extra zomerverblijfplaats
Ondanks dat alle vleermuizen beschermd zijn, zijn de meeste soorten sterk bedreigd.. Een van de oorzaken van de achteruitgang is een tekort aan natuurlijke verblijfplaatsen zoals holten en spleten in oude bomen. Andere belangrijke redenen zijn nieuwe architectuurstijlen en bouwvoorschriften die gaten en spleten in gebouwen, langs waar vleermuizen binnen geraken, niet meer toelaten. IJskelders en bunkers worden vaak al speciaal ingericht zodat vleermuizen er hun winterslaap kunnen doorbrengen. Ook een aantal grote (kerk)zolders kunnen dienen als zomerverblijfplaats. Om hun jong te kunnen grootbrengen, moet een dergelijke verblijfplaats warm genoeg zijn.
Eerste vleermuizenkerkzolder én eerste vleermuizentoren
Aangezien vleermuizen een voorkeur hebben voor halfopen landschappen met veel structuur en kleine landschapselementen was de plaatsing van de toren langs de Aa in Vorselaar evident. Deze gemeente was ook de eerste in Vlaanderen die een kerkzolder vleermuisvriendelijk liet inrichten. Aangezien één vleermuis per nacht tot 3000 insecten kan vangen waaronder muggen en enkele voor de landbouw schadelijke soorten, is het ook een welgekomen gast.
De Vleermuizenwerkgroep zal de vleermuizenactiviteit in en rond de toren nauwgezet opvolgen. Blijkt de vleermuizentoren met de leistenen buitenbekleding een succes te zijn, dan hopen de initiatiefnemers dat dit voorbeeld ook door andere gemeenten zal gevolgd worden om vleermuizen een extra overlevingskans te bieden.
Op zondag 2 juni vanaf 13u30 wordt de toren officieel ingehuldigd aan de ‘Schapenstal’, kruispunt van de Dijkbaan en de Fazantenlaan in Vorselaar. U kan er indien gewenst ook deelnemen aan een korte wandeling of fietstocht (eigen fiets meebrengen) in de omgeving.
Tekst: Joris Matthé, Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete
Foto’s: Steve Meuris (RLKGN), Alex Lefevre (Natuurpunt Vleermuizenwerkgroep)