Verspreiding spreeuw maakt duikvlucht in Vlaamse tuinen

27-FEB-2014 - Het gaat niet goed met de spreeuw in Vlaanderen. Dat blijkt uit een analyse van de gegevens van Het Grote Vogelweekend, de jaarlijkse tuinvogeltelling van Natuurpunt. Sinds 2009 verliest de spreeuw terrein. Nog maar één tuin op zeven kreeg de glanzend zwarte zangvogel op bezoek. Vroeger werd de spreeuw in bijna de helft van de tuinen geteld. Natuurpunt roept iedereen op om de onfortuinlijke spreeuwen een handje te helpen door nestkasten te plaatsen.

Bericht uitgegeven door Natuurpunt Studie [land] op [publicatiedatum]

Het gaat niet goed met de Spreeuw in Vlaanderen. Dat blijkt uit een analyse van de gegevens van Het Grote Vogelweekend, de jaarlijkse tuinvogeltelling van Natuurpunt. Sinds 2009 verliest de soort terrein. Nog maar één tuin op zeven kreeg de glanzend zwarte zangvogel op bezoek. Vroeger werd de Spreeuw in bijna de helft van de tuinen geteld. Natuurpunt roept iedereen op om de onfortuinlijke spreeuwen een handje te helpen door nestkasten te plaatsen.

De verspreiding van de Spreeuw is de voorbije jaren drastisch afgenomen. Die daling is niet louter een gevolg van het zachtere weer. De soort gaat al jaren onrustwekkend achteruit. Terwijl we de Spreeuw in 2009 nog in bijna de helft van de tuinen zagen opduiken, moeten we het nu doen met 15 procent. Dat is een absoluut dieptepunt sinds het begin van de tuinvogeltellingen.

De verspreiding van de Spreeuw lijkt in vrije val te zijn. (foto: Jouke Altenburg)

Vooral in verstedelijkt gebied krijgt de Spreeuw het almaar moeilijker. In de provincies Antwerpen, Vlaams-Brabant en in Brussel haalt de soort zelfs de top 10 van meest getelde vogels niet meer. De precieze oorzaak van de achteruitgang is nog niet bekend, maar wellicht speelt het gebrek aan natuurlijke broedplekken in ons dichtbebouwde landschap een rol.

De daken van onze huizen zijn tegenwoordig goed geïsoleerd. Dat is zeker een goede zaak, maar voor vogels die er een nestplaats zoeken kunnen we best een alternatief voorzien, zegt Gerald Driessens. Natuurlijke alternatieven zijn er nauwelijks, want de oude fruitboomgaarden waarin ze vroeger nestgaten vonden, zijn grotendeels verdwenen. Dat gebrek aan geschikte broedholen heeft wellicht ook een negatief effect op andere soorten, zoals de Ringmus bijvoorbeeld.

Ook de Ringmus heeft te lijden onder een gebrek aan broedholen. (foto: Hugo Willockx)
Ook in Nederland boert de spreeuw achteruit. De situatie is er nog prangender dan bij ons en 2014 werd er uitgeroepen tot ‘het jaar van de Spreeuw’. De vogel krijgt er dit jaar extra aandacht bij tel- en onderzoeksprojecten.

Helpen?

Mensen kunnen Spreeuwen helpen door een nestkastje te plaatsen tegen een hoge fruitboom of een muur. ‘s winters kan je hen bijvoederen met keukenafval, brood, zaden, vetbollen en fruit, maar stem de hoeveelheid voedsel af op de aantallen vogels die doorgaans je tuin bezoeken, zo trek je geen ongenode gasten aan, zoals ratten. Wat krijg je in de plaats? Levendige fluitconcerten: Spreeuwen staan bekend om hun veelvuldig geïmiteer van omgevingsgeluiden. In landelijk gebied kraaien ze probleemloos mee met de haan, of knorren ze als een varken. Volwassen vogels herken je aan hun zwart glanzend verenkleed, bedekt met geelwitte spikkels.

Het Grote Vogelweekend 2014: de resultaten


Op 1 en 2 februari 2014 telden meer dan 20.000 tellers 372.411 tuinvogels in 14.063 tuinen. Het zachtere weer zorgde voor een verschuiving in de top 3: voor het eerst sinds 2011 staat de Huismus weer aan de top. Op 2 volgt de Vink, en de Koolmees sluit de top 3 af. Deze verschuiving betekent niet dat onze Huismus het weer beter doet. Ze profiteert van de slechtere prestaties van haar ‘concurrenten’ in de top. Gemiddeld werden er 28 vogels per tuin geteld, dat is flink minder dan vorig jaar (toen waren het er 37).

Bekijk hier het volledige rapport van de tuinvogeltelling.

Tekst: Gerald Driessens, Natuurpunt Studie
Foto's: Jouke Altenburg, Hugo Willockx