Grijze grootoorvleermuizen in Ottersum: een areaaluitbreiding noordwaarts?

Zoogdiervereniging
16-NOV-2017 - Tijdens zoldertellingen in de kerk van Ottersum (Noord-Limburg) zijn grijze grootoorvleermuizen aangetroffen: een stuk noordelijker dan waarvan deze soort toe nu bekend was. De grijze grootoorvleermuis zit in Nederland aan de noordgrens van zijn verspreiding. De komende jaren moet blijken of de soort zijn areaal als gevolg van de opwarming van de aarde naar het noorden uitbreidt.

Grijze grootoorvleermuizen op de kerkzolder in Ottersum

In het kader van het monitoringsmeetnet NEM Zoldertellingen Vleermuizen worden ieder jaar, meestal in het najaar, veel (kerk)zolders in Nederland onderzocht op de aanwezigheid van vleermuizen. Deze zoldertellingen zijn een belangrijke manier om twee zeldzame vleermuissoorten te monitoren in Limburg. De ingekorven vleermuis (Myotis emarginatus) en de grijze grootoorvleermuis (Plecotus austriacus) zijn niet zo gemakkelijk vliegend te ontdekken, maar wel op zolders te vinden. Beide soorten zitten in Nederland aan de noordgrens van hun verspreiding. De verspreiding van de grijze grootoorvleermuis was tot voor kort bekend in Limburg en Noord-Brabant, met Blitterswijck (Limburg) als noordelijkste recente vindplaats.

Toen duidelijk werd dat in Duitsland plannen gemaakt werden voor een windmolenpark in het Reichswald langs de grens tussen Kleve en Groesbeek / Gennep (dit is voorlopig van de baan), volgde een reeks onderzoeken naar het voorkomen van dieren en planten in de directe omgeving. Verschillende soorten zouden namelijk last kunnen krijgen van de windmolens. Bij het onderzoek naar vleermuizen werd een aantal grijze grootoorvleermuizen gezenderd. Een deel daarvan bleek naar de kerk van Ottersum te vliegen. Dat is nog net in Limburg, maar een stuk noordelijker dan tot nu toe bekend was.

Verspreidingskaart grijze grootoorvleermuizen

Bij de eerstvolgende mogelijkheid, in het najaar van 2016, werd deze kerk meegenomen in de jaarlijkse zoldertellingen. Er bleken vijf grijze grootoorvleermuizen op de zolder aanwezig. Inmiddels is de kerk ook in 2017 bezocht: dit jaar zijn er tien grijze grootoorvleermuizen aangetroffen. Hoelang de dieren er al zitten weet niemand. De laatste telling dateerde uit 1994; toen is er mest gevonden van gewone of grijze grootoorvleermuizen. Het is aannemelijk dat de vleermuizen zich hier nu gevestigd hebben. Of we de grijze grootoorvleermuis nu ook kunnen scharen onder de lijst van warmteminnende dieren en planten die onder invloed van de opwarming van de aarde hun areaal naar het noorden uitbreiden is nog niet duidelijk. Wel lijkt het zinvol om verder noordwaarts rekening te houden met deze soort.

Wil je ook meedoen aan het NEM Meetnet Zoldertellingen Vleermuizen, en vleermuizen op (kerk)zolders tellen? Voor dit jaar zit het er weer op, de tijd voor de winterslaap is aangebroken, maar voor volgend jaar zijn er zeker nog tellers welkom voor al die zolders die zelden of nooit geteld worden. Zowel in Limburg als in andere provincies. Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden via deze link.

Tekst en foto: Bernadette van Noort, provinciaal coördinator Limburg NEM Meetnet Zoldertellingen Vleermuizen Zoogdiervereniging
Kaartje: NDFF