Paddentrek vroeg van start dit jaar

RAVON
18-FEB-2022 - Elk voorjaar trekken miljoenen amfibieën van hun overwinteringsplaatsen naar hun voortplantingswater. Dit is niet zonder zonder gevaar: vaak moeten ze daarbij wegen oversteken. Daardoor vallen er jaarlijks honderdduizenden verkeersslachtoffers onder salamanders, padden en kikkers. In het hele land zijn honderden vrijwilligers in werkgroepen actief om deze amfibieën veilig de weg over te helpen.

Door de relatief zachte winter met nauwelijks nachtvorst is de paddentrek dit jaar vroeg van start gegaan. Vanuit het hele land ontvangen we nu veel meldingen van trekkende amfibieën (zie grafiek Padden.nu). De temperatuur en luchtvochtigheid zijn prima en de harde wind van het moment is blijkbaar geen belemmering.

Op de hogere zandgronden in het zuiden van Nederland zijn door het relatief zachte weer de eerste amfibieën reeds overgezet. De amfibieëntrek is hier altijd vroeger dan in andere delen van Nederland. Dit komt door de relatief hogere temperaturen en sneller opwarmende bodem en vennen op de zandgronden. Op meer noordelijke locaties op kleigronden kan het zomaar een paar weken of een maand later zijn.

Heikikker

Werkgroep IVN Heeze/Leende zette op 27 januari reeds de eerste kleine watersalamander en gewone pad over. In de weken erna werden deze gevolgd door enkele tientallen heikikkers en kleine watersalamanders. Heikikker en kleine watersalamander zijn beide 'vroege soorten'. De gewone pad begint inmiddels ook op gang te komen met een piek van tweeduizend overgezette dieren op 16 februari.

Op 15 en 16 februari werden ook elders in het land al veel overstekende amfibieën gemeld. De komende weken is het afwachten wat het weer gaat doen en of de amfibieëntrek op andere locaties doorzet of weer even stil valt. 

Overzetresultaten 2021: laagste sinds 2009

De rapportage over de paddentrek van 2021 is verschenen en te downloaden op de website van Padden.nu. Het was geen goed jaar voor de paddenoverzet. In totaal zijn er 90.444 amfibieën overgezet en doorgegeven door de bij Padden.nu aangesloten werkgroepen. Dit betreft het laagste aantal sinds 2009. Het gemiddelde aantal per werkgroep was slechts 1.330 tegenover gemiddeld 2.171 tussen 2008 en 2020.

Padden overzetten bij Alverna, met Werkgroep Amfibieën van Natuur Wijchen

De COVID-19 pandemie en de ongunstige weersomstandigheden spelen hier waarschijnlijk een rol. Tijdens vrijwel de hele overzetperiode was er een avondklok waardoor groepen beperkt waren in de momenten waarop ze over konden zetten. Daarnaast zat het weer niet mee. Eind februari was het al warm met 20 graden in het zuiden. jDeze periode eindigde lokaal met regen, wat voor een eerste piek zorgde. Daarna trad echter een periode met strenge vorst in gevolgd door een erg droge periode waardoor op veel plaatsen de trek nauwelijks op gang kwam.

Tekst: Jelger Herder, Rolf van Leeningen en Raymond Creemers, RAVON
Foto's: Jelger Herder (leadfoto: gewone pad steekt de weg over tijdens de paddentrek, in het licht van de koplampen van een auto)