Startbijeenkomst project 'Kruidenrijke pleegakkers' in 2024

Eerste onderzoeksresultaten Veluwse pleegakkers verrassend positief

FLORON
28-JUN-2025 - Graanakkers waren van oudsher een bron van biodiversiteit. Door intensivering van de landbouw en het gebruik van pesticiden hebben akkerkruiden de afgelopen eeuw bijna het loodje gelegd. Hoe kunnen akkerkruiden in de moderne landbouw behouden blijven? Pleegakkers op de Veluwe zouden een deel van de oplossing kunnen zijn.

Een groot deel van de Nederlandse akkerplanten staat op de Rode Lijst van bedreigde soorten. Ze hebben sterk te lijden onder de intensivering die de landbouw de afgelopen 150 jaar heeft doorgemaakt. Daarnaast zijn de Veluwse zandgronden minder geschikt voor hoogproductieve graanteelten, waardoor de akkerbouw er is afgenomen. Niet alleen de typische akkerflora is hierdoor nagenoeg verdwenen, ook de kennis om flora-akkers goed te beheren, is grotendeels verloren gegaan.

Startbijeenkomst van het project met pleegakkers

Veldonderzoek met pleegakkers

Drie boeren en beheerders gingen in 2024 aan de slag met de aanleg van kruidenrijke pleegakkers binnen een project van BoerenNatuur Veluwe. De nadruk lag op spontane ontwikkeling van lokale soorten. Deze akkers zijn dus enkel met granen ingezaaid, zonder herintroductie van kruiden via aangekochte zaadmengels.

Onder begeleiding van flora-akker expert Udo Prins en onderzoekers van FLORON volgt de projectgroep de akkers de komende vier jaar nauwgezet. Met de pleegakkers hopen de betrokkenen onder andere meer te leren over de akkerflora op graanakkers, welke eisen akkerplanten stellen aan de bodem voor optimale groei en ontwikkeling en welk maatwerk in beheer hiervoor nodig is. De coördinatie van het onderzoek is in handen van BoerenNatuur Veluwe.

Eerste resultaten beloven veel goeds

In het eerste jaar van dit project zijn, tegen alle verwachtingen in, al mooie soorten gevonden, zoals Rood guichelheil (Anagallis arvensis), Valse kamille (Anthemis arvensis), Akkerandoorn (Stachys arvensis), Slofhak (Anthoxanthum aristatum), Akkerleeuwenbek (Misopates orontium) en Brede raai (Galeopsis ladanum).

Rood guichelheil, dat zeldzaam is op de Veluwe, werd aangetroffen in een van de pleegakkers

Ook Slofhak, een gras dat zeer sterk is achteruitgegaan in Nederland, is onlangs gesignaleerd op de pleegakkers

En ook heel belangrijk: zowel de deelnemende boeren als BoerenNatuur Veluwe en de onderzoekers zijn enthousiast en kijken uit naar het vervolg van het onderzoek. Met het uitwisselen van kennis en ervaring en het koppelen van bodemkunde aan inheemse plantengemeenschappen (de samenstelling van soorten planten in een gebied) hopen de deelnemers de akkerflora binnen het agrarische vakmanschap nieuw leven in te blazen.

Meer informatie

  • Lees meer over dit onderzoek in het tijdschrift PLANTEN (pdf: 1,0 MB).
  • Wil je helemaal geen floristisch nieuws meer missen? Word dan donateur van Stichting FLORON. Dan krijg je twee keer per jaar het tijdschrift PLANTEN thuisgestuurd én help je de Nederlandse flora te beschermen.
  • Het project 'Kruidenrijke pleegakkers' wordt gefinancierd door de provincie Gelderland en loopt tot 2027.

Tekst: Sarah Mampuys, BoerenNatuur Veluwe; Sascha van der Meer, Stef van Walsum & Leonie Tijsma, alle drie FLORON
Beeld: Sarah Mampuys; Willie Riemsma