Kleine vuurvlinder - primair

Momenteel weinig vlinders

De Vlinderstichting
25-AUG-2025 - Terwijl het voorjaar heel aardig verliep voor vlinders, zien we nu toch een flinke dip in de aantallen die worden gezien. Net als de afgelopen jaren begint de grote zomerpiek eerder en is die veel sneller voorbij. Het is te vroeg voor een eindoordeel over 2025, maar momenteel is het beeld duidelijk: het is sprokkelen om andere vlinders dan witjes te zien te krijgen.

Gemiddeld aantal vlinders per 1000 meter in 2025 ten opzichte van de afgelopen 25 jaar (voorlopige resultaten)Hoeveel vlinders er worden gezien, wordt door veel factoren beïnvloed. Zo speelt het huidige weer een rol, maar ook de weersomstandigheden van vorige maand en van langer geleden. Het weer is verantwoordelijk voor de ‘dagkoersen’. Het weer bepaalt voor een deel of een soort een goede of slechte vliegtijd heeft.

Elke vlindersoort stelt haar eigen eisen en wat voor de ene leidt tot lage aantallen, kan voor een andere juist positief zijn. De droge zomers van de afgelopen jaren hebben het bruin blauwtje enorm doen toenemen, maar ze hebben de kleine vos gedecimeerd. De langetermijneffecten worden veroorzaakt door de milieuomstandigheden, denk aan verlies van leefgebied, verdroging, versnippering van het landschap en het intensieve landgebruik. Steeds duidelijker wordt dat klimaatverandering ook een enorme impact heeft.

Het bruin blauwtje (links) profiteert van hete droge zomers, de kleine vos (rechts) heeft daar juist onder te lijden

De impact van extreem weer

Klimaatverandering betekent in veel gevallen opwarming, en dat is voor een aantal vlindersoorten positief. Het leidt tot uitbreiding van hun aantallen of areaal. Door klimaatverandering zijn er ook steeds meer weersextremen, zoals hitte, droogte en extreme regenval. Juist die extremen hebben een grote impact, vooral omdat veel vlinders het door de andere drukfactoren al moeilijk hebben. Dan kan zo’n extreem weersverschijnsel leiden tot het (plaatselijk) verdwijnen van soorten. We zien dit bijvoorbeeld bij het gentiaanblauwtje. Veel plekken waar kleine populaties gentiaanblauwtjes aanwezig waren, blijken nu verlaten. Alleen in gebieden waar veel vlinders verspreid door de omgeving vliegen, blijkt de soort stand te kunnen houden.

Klimaatextremen bedreigen het gentiaanblauwtje

Kijk de komende weken nog uit naar het icarusblauwtje

Paar vlinders pieken nog

Momenteel zijn er dus weinig vlinders, maar er zijn flink wat vlindersoorten die nog een generatie krijgen. Het is afwachten of die generatie goed of slecht uitpakt.

Zo verwachten we van het landkaartje, het icarusblauwtje, de kleine vuurvlinder, het hooibeestje en de koolwitjes nog een piek. Vorig jaar hadden ook de dagpauwoog en het bont zandoogje eind augustus en begin september nog een grote generatie. Het is ieder jaar weer spannend hoe de verschillende vlindergeneraties zullen uitpakken. 

Tekst en beeld: Kars Veling, De Vlinderstichting