Natuurjournaal 25 september 2025

Van tuinslakken komen in ons land twee variaties voor die verschillen in de kleur van de verdikte mondrand, de rand rond de opening van het slakkenhuis. Er zijn witgerande en zwartgerande tuinslakken, die in de kleuren en patronen van hun huisjes verder een grote variatie laten zien. Onvolwassen exemplaren uit elkaar houden is lastiger, die hebben die verdikte mondrand nog niet. Huisjesslakken, waaronder tuinslakken, worden door egels 'bejaagd', zeker in de komende tijd, waarin zij een vetreserve moeten opbouwen voor de winterslaap. Daarnaast eten egels allerlei ander voedsel, zoals bessen en paddenstoelen, want zo hoog is de voedingswaarde van slakken nu ook weer niet. Jammer voor tuinbezitters: op naaktslakken hebben egels het niet zo, hun slijmlaag is te dik en taai. Zo'n wit- of zwartgerande daarentegen, daar lusten ze wel slak van.

Een lijf vol stekels of pennen is natuurlijk het meest opvallende kenmerk van egels. Deze insecteneters beheersen het begrip wapenuitrusting tot in de scherpe puntjes. De stekels bestaan uit keratine en zijn omgevormde haren – egels blijven zoogdieren, die in de regel een vachtje hebben. De stekels zitten ieder stevig verbonden in een follikel in de huid. Ze kunnen rechtop gezet of platgelegd worden. Als een egel met een grote kringspier de losse, elastische huid op zijn rug straktrekt, zoals je het koord rond je capuchon aantrekt, beschermen duizenden pennen zijn kwetsbare buikzijde. Door zo'n stekelbal heen bijten is geen sinecure. Egeltjes worden, gelukkig voor egelvrouwtjes, met zachte, witte stekeltjes geboren, die onder een 'beschermfolie' zitten. Dat laagje droogt in een dag op. 

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Rudmer Zwerver, Saxifraga