Natuurjournaal 27 november 2025

Je zou het niet zeggen, maar paddenstoelen groeien echt overal. In dit jaargetijde moet je dan ook niet alleen in de bossen zijn, of in de kleigebieden. Ga eens naar het strand langs de zeereep en kijk tussen de helm. Een van de juweeltjes die je er nu kan vinden – je moet er wel heel geduldig en goed voor zoeken – is het minuscule zandtulpje. Dit is een kleine, bruine bekerzwam op een kort steeltje. Het steeltje is zo kort, dat je het niet vaak ziet. De zwam ‘doet het’ op de rottende wortels van helm en ruimt deze zo op. De sporen worden uit de beker geschoten of spatten eruit als er een regendruppel in valt. Je kan zandtulpjes langs de hele kust in de buitenduinen vinden. Soms zelfs in een 'bosje' bij elkaar.

In de gevallen bladeren kan je soms dingen vinden die je anders niet zou kunnen zien, omdat ze te hoog hangen. Dat geldt onder andere voor de ‘blazen’ op gevallen bladeren van platanen. Deze gekke plekken zijn het werk van de larve van een mineermot: de plataanvouwmijnmot. Dat mineren slaat op het feit dat de larven gangen maken in de bladeren, als een soort mijnwerkertjes. Het vlindertje zelf is maximaal één centimeter groot. De larven zijn nog veel kleiner én heel plat. Voor het overwinteren maken de larven een spinsel aan de onderkant van de plataanbladeren. In de spinsels kunnen zowel rupsen als poppen zitten. Op naar volgend jaar! 

Tekst: Mike Hirschler, IVN Deventer
Beeld: Sytske Dijksen, Saxifraga; Mike Hirschler, IVN Deventer