Aangepast Bouwbesluit:vleermuisvriendelijk bouwen beter mogelijk
ZoogdierverenigingBericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging [land] op [publicatiedatum]
Lange tijd was het volgens het Bouwbesluit niet toegestaan om in buitenmuren openingen te hebben die groter waren dan één centimeter. Het aanbrengen van invliegopeningen voor vleermuizen was dus in feite niet toegestaan. Dit leverde problemen bij het uitvoeren van mitigerende en compenserende maatregelen vanuit de Flora- en faunawet. Het Bouwbesluit is echter aangepast, waardoor het vleermuisvriendelijk bouwen weer mogelijk is.
Bouwbesluit
In het Bouwbesluit zijn talloze regels opgenomen waaraan moet worden voldaan bij het bouwen of verbouwen van onder meer woningen en kantoorpanden. Deze regels zijn vaak erg gedetailleerd. Om te voorkomen dat plaagdieren bij een pand naar binnen kunnen komen, werd de regel gehanteerd dat openingen in buitenmuren niet groter mogen zijn dan één centimeter.
Vleermuizen gebruiken holtes
Vleermuizen maken gebruik van bestaande holtes, omdat zij zelf geen eigen nest kunnen maken. Dit kunnen holtes zijn in bomen of ondergrondse ruimtes (zoals groeves), maar veel soorten gebruiken hiervoor gebouwen. Soms zijn dit bijzondere gebouwen zoals oude kerken of de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, maar veel vaker bieden heel gewone rijtjeswoningen geschikte wegkruipmogelijkheden. Denk hierbij naast de spouw ook aan daklijsten of ruimtes onder dakpannen.
Vleermuizen zijn kwetsbaar
Omdat vleermuizen zich heel traag voortplanten met slechts één jong per jaar, zijn zij erg gevoelig voor verstoringen van verblijfplaatsen. Het verdwijnen van een beperkt aantal verblijfplaatsen kan voor een populatie direct een groot effect hebben. Daarom zijn vleermuizen en hun verblijfplaatsen wettelijk beschermd door de Flora- en faunawet. Wanneer een gebouw waarin vleermuizen verblijven wordt gesloopt, moeten er maatregelen worden genomen om de vleermuizen te ontzien. Vaak wordt er dan gekozen voor het aanbieden van nieuwe verblijfplaatsen. Dit kan soms in de vorm van vleermuiskasten. Maar veel vaker zijn veel duurzamere oplossingen mogelijk en nodig, met minder onderhoud en dus een langere levensduur. Hierbij biedt juist de spouw veel mogelijkheden. Deze open ruimtes zijn goed geschikt te maken voor vleermuizen.
Aanpassingen
Wat veel ecologen nog niet weten, is dat het Bouwbesluit inmiddels grondig is herzien. In het nieuwe besluit is, mede op aandringen van de Zoogdiervereniging, voor de toegestane openingen in buitenmuren een uitzondering gekomen voor soorten die zijn beschermd door de Flora- en faunawet (zie artikel 3.69 op Overheid.nl). Nu is het dus beter mogelijk om vleermuizen (maar denk ook aan vogels!) een duurzame verblijfplaats te bieden in de spouw van bestaande en nieuwe gebouwen. Het is natuurlijk wel raadzaam om ervoor te zorgen dat de vleermuizen niet via de binnenmuur het pand zelf kunnen binnen gaan. Ingangen voor vleermuizen bevinden zich nooit vlak bij de grond, maar altijd op een paar meter hoogte. De kans dat overlast veroorzakende knaagdieren de openingen weten te vinden is dus erg klein.
Meer lezen?
Lees een uitgebreidere toelichting in een artikel dat is verschenen in het tijdschrift van het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (zie PDF hieronder) en lees meer over vleermuisvriendelijk bouwen in een eerder natuurbericht (zie link hieronder).
- Aanpassing Bouwbesluit maakt vleermuisvriendelijk bouwen beter mogelijk (pdf)
- Natuurbericht - Vleermuisvriendelijk bouwen
Tekst: Stefan Vreugdenhil, Zoogdiervereniging
Foto: Wesley Overman