Natuurjournaal 8 juli 2025

Kijk een daas eens in de ogen en verdrink in die prachtige kijkers...maar pas op! Zwijmel niet te lang. Dazenvrouwtjes bijten, en hard ook. Met mesachtige monddelen dringen ze door de huid om bloed te drinken. Zo komen ze aan de benodigde eiwitten voor hun eitjes. Meestal zijn zoogdieren de klos. Of dat nu een koe, paard of mens is, dat maakt niet uit. Vaak hebben mensen het over ‘horzels’ die ze lastigvallen, maar dat zijn echt heel andere beesten. Zwem je ergens buiten en blijft een insect je genadeloos achtervolgen? Loop je door een veld en probeert iets heel onopvallend op je te landen, zodat je haar pas doorhebt als het te laat is? Da’s een daas. De mannetjes doen niets, zij drinken nectar en hangen bij bloemen rond. Je herkent de mannetjesvliegen doordat hun ogen tegen elkaar aan staan. Bij vrouwtjes staan ze los van elkaar. Mooi zijn ze wel.

Horzels zijn parasieten, net als dazen, maar je zal ze veel minder vaak zien en ze gaan op een heel andere manier te werk. Ook hier zijn het de vrouwtjes die vervelend zijn; vooral voor hoefdieren, maar ook amfibieën staan op hun radar. Bijten doen ze niet, omdat ze geen of sterk gereduceerde monddelen hebben. Volwassen dazen leven zo kort, dat eten niet nodig is. In de paartijd zoeken vrouwtjes een gastheer – zeg maar gerust ‘slachtoffer’. Ze positioneren zichzelf... en schieten hun larven direct in een neusgat. De larven ontwikkelen in de neusholte en worden, als de tijd rijp is, uitgeniest. Gezondheid.

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Ab H. Baas, Saxifraga; Marloes B., Waarneming.nl