Arnica in bloei

Arnica is zeldzaam in Nederland, ook in Drenthe. Zoals zoveel bijzondere planten van de hei, slachtoffer van ontginning en vervuiling van lucht en bodem. Vroeger heel algemeen op de wat voedselrijkere delen van de droge hei, in het heischrale grasland. Door boeren, sporters en kruidenartsen gewaardeerd, want uit de plantaardige oliën worden spierhelende middelen gewonnen. Menig drogist heeft arnicazalf op voorraad. Deze arnica komt van kwekerijen, de wilde arnica is beschermd en mag je dus niet plukken.

Zorgenkindje in de natuur

De bloei van de Arnica is voor Boswachter Ruud Kreetz een bijzonder moment: 'Arnica is ons zorgenkindje. De plant is heel kieskeurig, houdt van een gezonde, niet te zure bodem. Vroeger heel normaal in Drenthe, nu niet meer. Door industrie en landbouw is de heidebodem vergiftigd met stikstof en verzuurd. Op sommige plekjes kunnen we met kunst- en vliegwerk de bodem gezonder maken. Na het afplaggen van de  humus en heideplag strooien we kalk en leem. Hierdoor wordt de bodem minder zuur. De zaden van de Arnica die daar terechtkomen, groeien uit tot gezonde planten. Maar we zijn er nog niet. Door het beperkte aantal plaatsen waar de plant nog groeit, leiden ze aan genetische verarming. Ze hebben dan geen gezonde zaden. Door zaden van verschillende groeiplekken uit te wisselen, kunnen we deze verarming tegengaan.'

Hulp van vrijwilligers

'In het Leggelderveld zijn het vrijwilligers die de planten een handje helpen. Rondom bestaande groeiplaatsen plaggen ze de bodem en strooien er leem uit. Boompjes die voor schaduw zorgen worden weggehaald. Plekken waar de planten vroeger groeiden worden weer geschikt gemaakt en van zaden uit de buurt voorzien. Als de stikstofuitstoot van de omringende boerderijen dan nog wat minder wordt, gaat de Arnica een mooie toekomst tegemoet.'

Tekst: Natuurmonumenten
Foto's: Natuurmonumenten