Langverwacht broedsucces van Europese steur

De steur is niet zomaar een vis: ze worden tot vijf meter lang met een gewicht van vierhonderd kilo, zijn gewapend met beenplaten en bekend van de kaviaar. Om deze stoere oervis te behoeden voor uitsterven is er een fokprogramma opgezet met ongeveer honderd volwassen of bijna paairijpe Europese steuren in kweekbassins in Frankrijk en Duitsland.

Tussen 2007 en 2015 lukte het goed om steurtjes in gevangenschap te kweken. Honderdduizenden jonge steurtjes kregen de vrijheid in de buurt van natuurlijke paaigebieden in de Garonne en de Dordogne. Deze Franse rivieren monden bij Bordeaux uit in het estuarium de Gironde, waar de steuren naar zee zwemmen. De uitzetting heeft succes, weet Niels Breve van Sportvisserij Nederland. “In de Gironde zwemmen al volwassen steuren terug de rivieren op naar de potentiële paaiplekken.” Ook in de Rijn werden in 2012 en 2015 experimentele uitzettingen gedaan met gekweekte steurtjes.

Vertraging

“En toen hield het op. Er waren wel pogingen in de kweekbassins, maar er kwamen geen babyvisjes meer,” vertelt Bram Houben, leider van het Rijn-Steurenproject bij ARK Natuurontwikkeling. “De fokdieren werden te oud om zich voort te planten, en de nieuwe generatie was nog niet groot genoeg. Vrouwtjessteuren zijn pas op hun vijftiende jaar vruchtbaar. We konden niks anders doen dan afwachten… Zou het nog een keer lukken?” 

Dit jaar is eindelijk zover: vrouwtjessteuren die zijn geboren in 2007 ontwikkelden eitjes. Het Franse kweekcentrum in Bordeaux slaagde er dit jaar in succesvolle reproductie te verkrijgen. De jonge visjes worden nu opgekweekt tot een sterk formaat. Daarna krijgen ze de vrijheid in de Gironde en de Rijn.

Bas Roels van Wereld Natuur Fonds is voorzichtig verheugd: “De aantallen zijn nog klein, maar dit eerste succes is heel belangrijk. Hopelijk is het een voorbode voor meer, en kunnen we aankomende jaren met de partners verder werken aan de echte herintroductie van de steur in de Rijn.”  

Steuren in Nederland 

Onder de naam ‘Steuren in Nederland’ werken het Wereld Natuur Fonds, Sportvisserij Nederland, het ministerie van LNV en ARK Natuurontwikkeling samen aan de terugkeer van de steur in de Nederlandse wateren. Naast het kweken van deze oervis in gevangenschap hoort daar het geschikt maken van het leefgebied bij. Het op een kier zetten van de Haringvlietsluizen is daarvan een voorbeeld. Zo kan de steur tussen zout en zoet water trekken.  
In Blijdorp zijn een aantal pubersteuren te zien, die straks als ze groot genoeg zijn, deel zullen nemen aan het fokprogramma. Vissers die een steur vangen worden uitgenodigd om dit te melden voor het onderzoek, en de vis natuurlijk weer terug te zetten. Vissers die dat doen mogen de Steurvlag voeren en krijgen een premie voor hun melding.

Tekst: ARK Natuurontwikkeling
Foto's: Jeroen Helmer, ARK Natuurontwikkeling; Jelger Herder