Eerste muggenonderzoek op Aruba, Bonaire en Curaçao in bijna 75 jaar

Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA), Naturalis Biodiversity Center
10-NOV-2022 - In 2018 voerde Naturalis Biodiversity Center het eerste steekmuggenonderzoek uit op de Bovenwindse Eilanden – Sint Maarten, Sint Eustatius en Saba – in meer dan zeventig jaar. In november worden deze onderzoeken herhaald, ditmaal op Aruba, Bonaire en Curaçao.

Een mug van de soort Haemagogus chrysochlorus. Deze muggensoort is endemisch op Aruba en Curaçao: het zijn de enige plekken op aarde waar hij voorkomt

Het team zal bestaan ​​uit vijf onderzoekers en twee studenten van verschillende instellingen en universiteiten. Het onderzoek wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met de lokale eenheden voor muggenbestrijding van elk van deze eilanden.

Steekmuggen zijn niet alleen vervelend, ze kunnen ook allerlei pathogenen overbrengen bij mensen en landbouwdieren. Die kunnen bijvoorbeeld leiden tot ziektes als dengue, chikungunya, malaria, zika, riftdalkoorts en westnijlkoorts. In de afgelopen tien jaar zijn er in het Caribisch gebied diverse uitbraken van door muggen overgedragen ziektes geweest: onder andere chikungunya in 2014, zika in 2016 en meerdere dengue-uitbraken, waarvan de laatste is gemeld in 2020.

Muggenonderzoek

Er komt een nieuw onderzoek onder leiding van het Leidse Naturalis Biodiversity Center om de huidige muggenbiodiversiteit op de eilanden Aruba, Bonaire en Curaçao in kaart te brengen. Het doel is om zeven tot tien dagen naar elk eiland te gaan, waarbij tien tot zestien vallen worden geplaatst om volwassen muggen te inventariseren. Daarnaast worden de larven in het water bemonsterd op verschillende mogelijke broedplaatsen van steekmuggen. Deze onderzoeken vinden plaats tussen 13 november en 6 december, te beginnen op Aruba. Het doel van de expeditie is kennis op te doen over de diversiteit van steekmuggen, en daarnaast om hulpmiddelen te maken voor de determinatie van steekmuggen ter ondersteuning van het volksgezondheidsonderzoek op de eilanden.

 De mogelijke opbrengst van één muggenval in 24 uur 

Gevolgen voor de volksgezondheid

Rotspoelen met brak water zijn natuurlijke broedplaatsen voor sommige steekmuggen

Bij een uitbraak is het beheersen van de specifieke muggenpopulatie die verantwoordelijk is voor de verspreiding van de ziekte, vaak de enige manier om de verspreiding te vertragen. Daarom is er up-to-date informatie nodig over lokale muggenpopulaties en het voorkomen daarvan over de eilanden, om ziektes effectief te beheersen. Aangezien de omstandigheden als gevolg van het klimaat telkens veranderen, en er steeds meer mensen wonen op de eilanden, zijn er in de toekomst veranderingen in de insectenpopulaties – zoals die van muggen – te verwachten.

Deze expeditie maakt deel uit van het Mobocon-programma, dat zich richt op capaciteitsopbouw voor de bestrijding van door muggen overgedragen ziektes op Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Dit programma is al in 2017 gestart en wordt gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Tekst: DCNANaturalis Biodiversity Center 
Foto's: Carel de Haseth; Sam Boerlijst; Jordy van der Beek