OBN-webinar over het vergroten van dynamiek in natuurbeheer

OBN Natuurkennis
15-NOV-2022 - De natuur staat nooit stil. Waterstanden fluctueren, grond spoelt weg en belandt ergens anders, open gebieden groeien langzaam dicht met bos. Al deze dynamiek zorgt voor variatie in leefgebieden en vergroot de biodiversiteit. Daarom is het belangrijk dat beheerders deze natuurlijke dynamiek in stand houden. Op 1 december organiseert OBN Natuurkennis een webinar over dit onderwerp.

In veel gebieden is de natuurlijke dynamiek sterk aan banden gelegd. Weilanden staan in het voorjaar niet meer onder water, meanderende beken zijn rechtgetrokken en wegbermen worden netjes gemaaid. Dat levert de mens een hoop efficiëntie op, maar het gaat ten koste van de natuur. Daarom is het vergroten van de dynamiek in natuurgebieden een belangrijke maatregel voor het herstel van natuurkwaliteit. Dat kan op allerlei fronten.

Hellinggradiënt in Zuid-Limburg

Op 1 december organiseert OBN Natuurkennis een gratis webinar over het vergroten van de dynamiek in natuurbeheer. De bijeenkomst duurt van 15.00 tot 16.30 uur. Meld je aan via de website Natuurkennis.nl.

Natuurlijke overgangen terugbrengen in de heuvels van Zuid-Limburg

Op de hellingen van het Zuid-Limburgse Heuvelland is in de loop der eeuwen een rijke variatie aan levensgemeenschappen ontstaan, met kalkgraslanden op de heuveltoppen, hellingbossen op de flanken en natte hooilanden in de dalen. Vooral de overgangen en de samenhang tussen de verschillende leefgebieden zorgen voor een grote biodiversiteit. Helaas is deze hellinggradiënt op de meeste plekken verdwenen, omdat boeren hun land op een efficiëntere manier wilden gebruiken. OBN Natuurkennis heeft onderzocht welke locaties geschikt zijn voor herstel van een complete hellinggradiënt. Een aanvullende studie zal duidelijk maken welke concrete maatregelen nodig zijn om deze gradiënten ook daadwerkelijk te herstellen.
> Lees het volledige onderzoeksrapport (pdf; 2,5 MB)

Wisselende waterstanden in vennen tegen vermesting

Droge oeverzone in het Greveschutven

Vennen zijn van nature voedselarm. De planten en dieren die er leven hebben zich aangepast aan deze schrale omstandigheden. De laatste decennia komt er via de lucht en de neerslag steeds teveel stikstof in de vennen terecht, waardoor de omstandigheden voedselrijker worden. Karakteristieke vensoorten komen hierdoor in het nauw. Veel vennen hebben van nature wisselende waterstanden, waarbij grote delen van de oeverzone in de zomer droog vallen. Hierdoor komen processen op gang die ervoor zorgen dat de omstandigheden minder voedselrijk worden. Beheerders kunnen hierop inspelen door op de juiste momenten het waterpeil tot op de juiste hoogte te verlagen. Kennisnetwerk OBN voerde experimenten uit waarin vennen tijdelijk drooggelegd werden en stelde aan de hand daarvan richtlijnen op voor peilbeheer.
> Lees het volledige onderzoeksrapport (pdf; 1,9 MB)

Gevarieerd beweiden voor een rijke kwelder

Begrazing is ook een vorm van dynamiek

Kwelders in de Waddenzee zijn van oudsher in gebruik geweest als weidegrond, met een bijzonder rijke flora en fauna als gevolg. Als dit gebruik wegvalt, ontwikkelt zich in veel gevallen een soortenarme vegetatie, gedomineerd door Zeekweek. Om de biodiversiteit op de kwelder te behouden, wordt de beweiding vaak voortgezet. Rijksuniversiteit Groningen onderzocht in samenwerking met OBN Natuurkennis welke vorm van beweiding de beste resultaten boekt. Uit de studie kwam naar voren dat er niet één optimale vorm van beweiding is, maar dat juist een mozaïek van verschillende beweidingsvormen tot de hoogste biodiversiteit leidt. Dit mozaïekbeheer bestaat uit een ensemble van intensieve beweiding, extensieve beweiding en ook de beheervariant 'niets doen'.
> Lees het volledige onderzoeksrapport (pdf; 12,7 MB)

Meer informatie

Tekst: Kennisnetwerk OBN, Sofia Opfer
Foto's: Sofia Opfer; Hans Heijligers; Bart Vastenhouw, Saxifraga