gewone fopzwam

Natuurjournaal 17 oktober 2023

Nature Today
17-OKT-2023 - Laat je niet misleiden door de fopzwam en pijlstaarten zijn er weer.

Tijdens een (bos)wandeling kun je nu de mooiste paddenstoelen tegenkomen. Waarschijnlijk heb je ook wel eens een fopzwam gezien – al wist je het zelf niet! De gewone fopzwam is heel algemeen, maar komt in veel gedaantes voor. Lichtgeel of oranje, en kastanjebruin wanneer ze nat zijn. Van kleine, bolle hoedjes tot grotesk kronkelende exemplaren. Let op deze kenmerken, dan word je niet gefopt: de lamellen onder de hoed zijn vrij breed en staan wijd uit elkaar, ze hebben dezelfde kleur als de hoed. Maak je een sporenprint – hiervoor leg je de hoed een nacht op een papier – dan zie je dat de sporen wit zijn. De gewone fopzwam vormt een ectomycorrhiza met bomen, vooral met eik en beuk. Met dit paddenstoelenweer zijn ze overal te zien!

Twee mannelijke pijlstaarten aan het eten

Van de vogels komen er steeds meer wintergasten aan in Nederland, zo ook de pijlstaart. Deze sierlijke eend is nu weer op volle sterkte aanwezig. Maar niet zomaar in de sloot: ze bevinden zich vooral aan de kust, met name op de Wadden en in de Zeeuwse Delta. De mannetjes zijn onmiskenbaar met hun lange, puntige staart en wit-bruin-grijze tekening. De vrouwtjes zijn meer ingetogen getooid, let op de grijze snavel en de lichtbruine kop zonder streepjes. Als ze vliegen of zich uitrekken, kun je zien dat ze niet alleen een lange staart, maar ook een lange nek hebben. Waarom? Om beter te kunnen eten natuurlijk! Op de kop happen ze naar waterbeestjes, visjes en plantenzaden.

Tekst: Nienke Lameris, Nature Today
Foto’s: Willem van Kruijsbergen, Saxifraga; Piet Munsterman, Saxifraga