'Levend Zand' heeft een stabiele partner, maar flexibele bemanning

Ze zijn prachtig, ze zijn overal, en ze zijn absurd onbekend: het wordt je volledig vergeven als je nog nooit van foraminiferen hebt gehoord. Toch spelen ze een enorme rol in de werking van mariene ecosystemen en ze komen zo wijdverbreid voor dat er hele stranden zijn die bestaan uit hun piepkleine schelpen – die eigenlijk enorm zijn als je bedenkt dat 'forams' eencellige organismen zijn. Een typische foram heeft de grootte van een zandkorrel, al kunnen ze nog veel groter worden.

Huisgenoten

Er zit echter meer dan één cel in de piepkleine schelpen. Veel foraminiferen delen hun huis met twee soorten huisgenoten: diatomeeën (kiezelwieren) en bacteriën. Wetenschappers willen weten hoe deze soorten samenwerken. Niet alleen omdat ze de foraminiferen belangrijk vinden, maar ook omdat forams ons veel vertellen over hoe koralen en andere levende wezens in riffen worden beïnvloed door hun omgeving. Net als koralen bouwen ze een kalkskelet, en koesteren ze verschillende symbiotische relaties met algen en bacteriën.

Zijn de relaties tussen foraminiferen en hun symbiotische bemanning specifiek, of kunnen ze gemakkelijk veranderen? Om deze vragen te beantwoorden, verzamelden de onderzoekers 243 exemplaren van zes verschillende soorten foraminiferen uit koraalriffen in Indonesië. Ze analyseerden het DNA van de algen en bacteriën binnen in elke foram.

Omgeving

Het onderzoek, geleid door dr. Elsa B. Girard van Naturalis Biodiversity Center, toonde aan dat de relatie tussen de foraminiferen en hun algenpartners zeer specifiek is. Bij elke foramsoort besloeg een enkele, dominante soort diatomee meer dan 90 procent van de algengemeenschap binnen in de gastheer. Dit toont aan dat de foraminiferen zeer selectief zijn in hun keuze van algenhuisgenoten. Ook werden de algensoorten zelden vrij in het omringende zeewater of zand gevonden, buiten de schil: "Als het binnen in de foram zit, zien we het niet in het water, en andersom. Dit suggereert dat deze specifieke relatie cruciaal is voor de foraminiferen”, zegt Girard.

In tegenstelling tot de algen waren de bacteriële gemeenschappen in de foraminiferen zeer flexibel en divers. De samenstelling van de bacteriële gemeenschap werd sterk beïnvloed door de lokale omgeving, zoals de waterdiepte of het type zeebodem. Maar net als bij de algen binnen in de schelp, waren deze bacteriën niet aanwezig in de omgeving. De bacteriële gemeenschap heeft vermoedelijk een functie in de foram, maar veel vragen blijven onbeantwoord over hoe, wat en waarom. Girard: "We denken dat bacteriële partners waarschijnlijk een rol spelen bij de aanpassing van de foraminiferen om te gedijen in een breder scala aan leefomgevingen, maar we weten nog steeds niet in hoeverre dat het geval is."

“Omdat forams zulke belangrijke indicatoren zijn voor de gezondheid van koraalriffen, helpt het ons echt als we begrijpen hoe ze werken en waarom ze zijn waar ze zijn”, benadrukt Girard.

Meer informatie

• Artikel: Specific host-algae relationship, yet flexible bacterial microbiome, in diatom-bearing foraminifera.
• Natuurbericht: Koralen beschermen met eencelligen.
  

Tekst: Naturalis Biodiversity Center
Beeld: Naturalis Biodiversity Center; Elsa B. Girard, Naturalis Biodiversity Center