Natuurjournaal 21 november 2025

Een deel van het bladafval van afgelopen weken komt in vijvers terecht. Hopelijk heb je, als mogelijke vijverbezitter, ze er niet alleen met een schepnet uitgevist, maar ook een deel van het slib op de bodem van de vijver verwijderd. Overwinterende kikkers, in vijvers meestal de bruine kikker, zullen je dankbaar zijn. De modderlaag van afstervende waterplanten en eerder ingevallen blad, produceert waterstofsulfide (zwavelgas). Geen probleem als dit gas vrij kan uitwisselen met de buitenlucht, maar als er straks een laag ijs op de vijver ligt, zitten de kikkers met het zich ophopende gas hopeloos gevangen. Ze kunnen stikken. Dat een deel van de bruine kikkers meer risico neemt door niet op het land, maar in water te overwinteren, heeft een reden: in de lente zijn zij er als eerste bij om te paren!

Bruine sprinkhanen zijn een van de meest algemeen voorkomende soorten sprinkhanen in Nederland. Waarnemingen kunnen nog tot begin tot half november doorgaan, zo blijkt ook weer dit jaar. Bruine sprinkhanen behoren tot de veldsprinkhanen, een groep van bruine of groene sprinkhanen die niet altijd even makkelijk uit elkaar te houden zijn. De zang van bruine sprinkhanen is wel kenmerkend: een kort ‘prrr’, dat je ongetwijfeld weleens hebt gehoord. De mannetjes wrijven hun achterpoot, waarop een rij tandjes – of ‘kam’ – zit, langs een verdikte ader op hun vleugel. Bij iedere soort verschilt die kam van vorm en ook de manier waarop ze hun poten bewegen. Zo maken ze ieder een eigen geluid en trekken als het goed is alleen vrouwelijke soortgenoten aan – die zich, op uiterlijk alleen, vast ook weleens vergissen.

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Luc Hoogenstein, Saxifraga; Tom Heijnen, Saxifraga