De kennisbank van Advocaat van de Aarde

Soms merk je als burger dat een overheid het belang van de natuur niet goed behartigt, al dan niet vanuit economische motieven. Met behulp van wettelijke middelen kun je dan proberen te zorgen dat de overheid zich wél aan haar eigen wetten houdt. De kans is echter aanwezig dat je kennis tekortkomt over een onderwerp en je niet goed weet wat de mogelijkheden zijn. Op internet is weliswaar een enorme massa informatie beschikbaar, maar vaak valt het niet mee om daar de juiste weg in te vinden. En niet alles is even betrouwbaar.

De kennisbank helpt

De zoektocht naar de juiste informatie wordt een stuk makkelijker met de kennisbank van Advocaat van de Aarde. Daarin worden onderwerpen op het gebied van natuurbescherming in begrijpelijke taal uitgelegd. Modeldocumenten en een beschrijving van de nodige stappen helpen je op weg bij de juridische aanpak van zaken, waar de natuur in het gedrang komt. De kennisbank is ingedeeld in secties, zoals: ‘wetgeving’, ‘natuurbescherming’ en ‘hoe oefen ik invloed uit?’. Waar nodig word je verwezen naar een andere sectie, voor verdiepende informatie over een onderwerp.

Achtergronden van natuurbescherming

Wat een aanwijzing als Natura 2000 gebied betekent, vind je in het onderdeel natuurbescherming van de kennisbank. Je leest verder wat Nationale Parken zijn, wat het Natuur Netwerk Nederland is en welke overheid het daar voor het zeggen heeft. Ook tref je in deze sectie meer aan over wettelijke bescherming van planten en dieren en over wat te doen bij dreigende bomenkap.

Voor het tegenhouden van gaswinning in Drenthe is het belangrijk dat het Natura2000-gebied Drents-Friese Wold gevaar loopt. In een artikel over Milieudefensie Westerveld zegt vrijwiliiger Alie Eiting: “Gaswinning geeft risico’s op bodemdaling, bevingsrisico, watervervuiling, stikstofdepositie, lichtvervuiling, geluidsoverlast en meer. In 2021 werd uiteindelijk toegegeven dat de procedure ondermaats was. Er was geen rekening gehouden met het feit dat het aangeboorde gasveld onder het Natura 2000-gebied ligt.”

De juridische kant

Voor inzicht in juridische aspecten van natuurbescherming wordt in het deel wetgeving een overzicht gegeven van de belangrijkste wet- en regelgeving die daarop van toepassing is, met een hoofdstuk speciaal gewijd aan bomen. Je vindt er een uiteenzetting over de Omgevingswet en de rol van natuurbescherming, en informatie over de omgevingsvergunning. Voor natuurbescherming zijn twee Europese richtlijnen – de Habitatrichtlijn en de Kaderrichtlijn Water – bijzonder belangrijk. Die worden dan ook uitvoerig toegelicht.

En dan de praktijk

In de sectie over juridische stappen staat een toelichting op het wettelijke instrumentarium dat je ter beschikking staat, om de overheid een duwtje in de goede richting te geven. Daar vindt je van alles over bezwaar maken, Woo-verzoek, handhaving en voorlopige voorziening.

Judith Koorn van Veilig Eckelrade is niet terughoudend met Woo-verzoeken na een aantal slechte ervaringen: “‘Wees niet naïef en ook niet te geduldig. Je kunt een brief schrijven, maar dan wacht je zes weken op een antwoord dat je vaak toch niet krijgt. Wij doen inmiddels meteen een woo-verzoek, want dan krijgen we tenminste antwoord. Durf dus gebruik te maken van de middelen die je wettelijk ter dienst staan. Laat je niet ontmoedigen, en vooral: Hou vol!’, zo zegt ze in een interview. 

Ook de modeldocumenten zijn relevant. Er zijn algemeen bruikbare voorbeelden voor het opstellen van bijvoorbeeld een zienswijze, handhavingsverzoek, ingebrekestelling of Woo-verzoek. Daarnaast nog enkele specifieke modellen voor bijzondere gevallen als een handhavingsverzoek voor pesticiden in de lelieteelt, en een bezwaar of beroep voor intern salderen. In alle modellen is duidelijk aangegeven welke informatie je zelf nog in moet vullen en eventueel ook waar of hoe je die informatie kunt krijgen. Waar nodig zijn ook aanwijzingen opgenomen over termijnen waar je rekening mee moet houden.

Mocht je er met de informatie in de kennisbank toch niet uitkomen, dan kun je altijd een hulpvraag neerleggen bij Advocaat van de Aarde. Experts uit het netwerk van de stichting denken graag met je mee.

Samen sterker

Advocaat van de Aarde werkt nauw samen met Groene Bondgenoten – een netwerk dat mensen verbindt die hun omgeving groener, gezonder en biodiverser willen maken. Met de kracht van vrijwilligers worden initiatieven ondersteund die zich inzetten voor de bescherming van natuur, zowel in de stad als op het platteland.

Tekst: Advocaat van de Aarde
Beeld: Roel Meijer (leadfoto: Westerveld in Drenthe)