Bloedzuigend Vrouwtje Huissteekmug Culex pipiens Copyright Hans Smid Bugs in the Picture

Nazomerpiek in muggenstand

11-OKT-2011 - Veel muggen werden de afgelopen weken binnenshuis gespot. Is er nu sprake van een late nazomerplaag? Of trekken de muggen nu massaal naar binnen omdat het ’s nachts te koud wordt? De gegevens van de muggenvallen van het Laboratorium voor Entomologie aan Wageningen University bieden uitkomst.

Bericht uitgegeven door het Laboratorium voor Entomologie aan Wageningen Universiteit op [publicatiedatum]

Veel muggen werden de afgelopen weken binnenshuis gespot. Is er nu sprake van een late nazomerplaag? Of trekken de muggen nu massaal naar binnen omdat het ’s nachts te koud wordt? De gegevens van de muggenvallen van het Laboratorium voor Entomologie aan Wageningen University bieden uitkomst.

Bloedzuigend vrouwtje huissteekmug Culex pipiens (foto: Hans Smid, Bugs in the Picture)Tijdens het mooie, warme nazomerweer van september werden steekmuggen in grote aantallen gevangen in de muggenvallen van het Laboratorium voor Entomologie aan Wageningen University (zie onderstaande figuur). Ook binnenshuis werden door mensen veel muggen gespot (en gehoord). Het weekgemiddelde in de laatste week van september lag op 34 muggen per dag, met uitschieters naar 124 muggen. Ter vergelijking: het gemiddelde van juni en juli kwam niet boven de twee.

Gemiddeld aantal steekmuggen per dag gevangen in vier muggenvallen in Wageningen, Ede en Bennekom (figuur: Sander Koenraadt)

Wat nu deze enorme nazomerpiek veroorzaakt, is nog niet helemaal duidelijk. Aan de ene kant zullen er muggen tot volwassendom zijn gekomen die lange tijd in het larvenstadium in het water hebben doorgebracht. Aan de andere kant schakelen eind september, als de daglengte onder de 12 uur komt, muggen over op winterruststand. Tezamen met de relatief koude nachten eind september (regelmatig lager dan 10 graden Celsius) zorgt dit ervoor dat muggen naar binnen trekken om daar bescherming te vinden (zie onderstaande foto).

Meer dan 95% van de gevangen muggen bestond uit de soort Culex pipiens, de huissteekmug. Deze mug bijt bij voorkeur vogels, maar zal het in sommige gevallen niet laten om een menselijk slachtoffer uit te pikken, vooral als ze hongerig zijn.

Een vijftigtal vrouwelijke steekmuggen werd op de vroege ochtend van 2 oktober 2011 op dit openstaande raam aangetroffen. Allen zonder bloed overigens. Overdag zal de meerderheid weer naar buiten vliegen. (Foto: Sander Koenraadt)

In april dit jaar leidde de aanhoudende droogte tot zeer weinig steekmuggen. Toen werden er veelal geen of hooguit één steekmug gevangen. Eind mei begonnen de aantallen toe te nemen en werden ook de eerste klachten gehoord over gezoem en gejeuk op de slaapkamer. De maand juli, die twee maal zo nat was als normaal (140 millimeter tegenover 73 millimeter), zou tot grote overlast kunnen leiden, maar de koele temperaturen van toen (twee graden lager dan gemiddeld) zorgden ervoor dat er geen piek tot ontwikkeling kwam waarschijnlijk omdat de larven niet uit konden groeien tot volwassen mug. Nu lijkt dat alsnog het geval te zijn. De komende tijd zal moeten uitwijzen of het hoogtepunt al bereikt is.

Tekst en figuur: Sander Koenraadt, Laboratorium voor Entomologie, Wageningen University
Foto's: Hans Smid, Bugs in the Picture; Sander Koenraadt, Laboratorium voor Entomologie, Wageningen University