Noorse kreeft, Creative Commons Attribution ShareAlike 2.5 License

Exotische vissen vinden Noordzee

De Natuurkalender
7-NOV-2008 - Steeds meer subtropische vissen zwemmen voor onze kust. Sommige soorten zijn zelfs zo talrijk, dat ze op de visafslag belanden en op ons bord.

Bericht uitgegeven door de Natuurkalender op vrijdag 7 november 2008

Steeds meer subtropische vissen zwemmen voor onze kust. Sommige soorten zijn zelfs zo talrijk, dat ze op de visafslag belanden en op ons bord.

 
 

Noorse kreeft

Jaarlijks trekken onderzoeksvaartuigen van het Centrum voor Visserijonderzoek (CVO) eropuit om de vissen in de Noordzee te tellen. Uit deze bestandsopnamen blijkt een geleidelijke toename van zuidelijke soorten. ,,Ook komen regelmatig vissers de haven van IJmuiden binnen met vreemde vissen in hun netten'', zegt Henk Heessen van het CVO in Wageningen. ,,Het gekke is dat uit analyses volgt dat bestaande populaties hier geen last van hebben, ze worden niet verdrongen. De diversiteit aan soorten neemt alleen maar toe. Dat is gunstig.''

Het gaat om nieuwe soorten als dorado, ansjovis, kleine pieterman en mul. Reden van hun toename is het warmer worden van de Noordzee. Heessen: ,,Bij zeewater gaat het om slechts een heel kleine toename van de gemiddelde watertemperatuur. Kennelijk is dat voldoende voor de vissen om deze kant uit te zwemmen.''

Grote aantallen
De samenstelling is anders dan pakweg 25 jaar terug. De mul is een vis die vroeger alleen 's zomers in de Noordzee zat. In de herfst zwom hij via het Kanaal de Noordzee uit. Maar tegenwoordig komt die het hele jaar voor in onze kustwateren. Mul was vroeger alleen bijvangst voor de vissers. Nu zitten ze in zulke grote aantallen, dat vissers er gericht op gaan vissen en verkopen op de visafslag.

Dat geldt ook voor de Noorse kreeft, een zuidelijke kreeftensoort die een stuk kleiner is dan de Noordzeekreeft, maar zeker zo lekker. De kleine pieterman komt inmiddels ook in flinke hoeveelheden voor, maar dat beest is giftig en zul je dus niet vinden op de veiling. Dorade wordt slechts sporadisch gevangen, te weinig voor de afslag.

De veranderingen zijn nog niet schokkend, vindt Heessen. Zo is de aandacht voor de ansjovis in noordelijke wateren zwaar overtrokken. ,,Toen het IJsselmeer nog Zuiderzee was, kwam dat beest hier ook al voor, zijn komst ligt dus niet aan klimaatverandering. Er zijn zelfs jaren geweest dat er tienduizend ton ansjovis werd gevangen in de Zuiderzee. Een stuk meer dan wat we nu in de Noordzee aantreffen.''

Schokkend of niet, onderzoek van de universiteit van Newcastle toont aan dat er steeds meer soorten walvissen en dolfijnen zwemmen in de Noordzee, die doorgaans alleen in warmere wateren voorkomen. Vooral het aantal risso- en witsnuitdolfijnen en orka's groeit, omdat ze meer eten vinden zoals inktvissen en krabben.

Sprongsgewijs
Volgens Han Lindeboom, net benoemd tot bijzonder hoogleraar mariene ecologie in Wageningen, verloopt de soortensamenstelling van zeeorganismen in de Noordzee sprongsgewijs. ,,Kleine verschillen kunnen het mariene ecosysteem plotseling in een heel ander regime brengen'', stelt hij. Uit analyse van talloze gegevens, verzameld in de Noordzee en de Waddenzee, maakt hij op dat er in 1979 en 1988 verschuivingen zijn geweest. Aantallen en soortensamenstelling van plankton, vissen, bodemfauna, vogels en zeezoogdieren veranderden vrijwel tegelijk. Die biologische verschuivingen zijn het gevolg van geringe veranderingen in zoutgehalte, temperatuur en weersomstandigheden, aldus Lindeboom. Het is volgens Lindeboom nog te vroeg om nu opnieuw te kunnen spreken van een verschuiving. ,,Daar zijn veel meer onderzoeksgegevens voor nodig.''

Bron: Nederlands Dagblad
Tekst: Peter de Jaeger
Foto: Hans Hillewaert, Creative Commons Attribution ShareAlike 2.5 License