Koraalriffen massaal in gevaar door opwarming
Wageningen Marine ResearchEen internationaal team van wetenschappers bracht meer dan vierhonderd koraalriffen in kaart, van Florida tot Mexico en Bonaire. Daarbij analyseerden ze zowel fossiele als huidige riffen, om beter te begrijpen hoe snel riffen vroeger groeiden en hoe hun groei nu achterblijft. Op die manier konden ze ook voorspellen of riffen in de toekomst nog gelijke tred kunnen houden met de stijgende zeespiegel.
Koraalriffen bezwijken onder klimaatstress en verliezen kustbeschermingsfunctie
De onderzoekers concluderen dat klimaatverandering, gecombineerd met koraalziekten en slechte waterkwaliteit, de riffen steeds verder onder druk zet. Daarmee verliezen ze hun natuurlijke rol als golfbreker, wat het risico op overstromingen vergroot.
De groei van riffen hangt sterk af van de hoeveelheid en soorten levende koralen die aanwezig zijn. Maar door ziektes en herhaalde verbleking en sterfte van het koraal bij hoge temperaturen is de samenstelling van veel riffen veranderd. Hierdoor zijn belangrijke rifbouwende soorten verdwenen.
“Onze analyse laat zien dat Atlantische koraalriffen in hoog tempo hun groeicapaciteit verliezen”, zegt hoofdauteur Chris Perry van de University of Exeter. “Veel riffen zullen al eroderen halverwege deze eeuw. Tegelijkertijd versnelt de zeespiegelstijging. Dat betekent dat riffen en zeespiegel steeds verder uit elkaar komen te liggen en dat de waterdiepte boven het rif gaat toenemen. Dit zorgt voor toenemende overstromingsrisico’s langs kwetsbare kusten.”
Een derde van de riffen rond Bonaire erodeert al
Voor Nederland is Bonaire een belangrijk ijkpunt: op maar liefst 228 meetlocaties rond het eiland werd vastgesteld dat bijna een derde van de riffen nu al netto aan het eroderen is. Daarmee leverde Bonaire de grootste dataset in het hele onderzoek.
“Hoewel het rif van Bonaire tot de beste van het Caribisch gebied behoort, zal ook hier de zeespiegelstijging sneller gaan dan het rif kan bijhouden”, zegt coauteur Erik Meesters, koraalonderzoeker bij Wageningen University & Research. “Daardoor neemt de kans op overstromingen van laaggelegen huizen toe. Persoonlijk vrees ik dat de situatie nog erger is, omdat onze berekeningen zijn gebaseerd op data van 2017, terwijl we weten dat de riffen de afgelopen jaren sterk zijn achteruitgegaan door koraalverbleking en ziekte.”
Herstelprojecten falen zonder beperking uitstoot
De onderzoekers waarschuwen dat grootschalige koraalherstelprojecten nodig zijn, maar dat deze alleen effect hebben in combinatie met strenge beperking van de uitstoot van broeikasgassen. Anders zal de zeespiegel sneller stijgen dan riffen kunnen meegroeien.
Chris Perry concludeert dat we afstevenen op een periode waarin de twee factoren die de waterdiepte boven koraalriffen bepalen – de verticale groeisnelheid van riffen en de snelheid van zeespiegelstijging – steeds verder uit elkaar gaan lopen. “Het beperken van de klimaatopwarming is cruciaal als we dit willen tegengaan en de ergste gevolgen voor kustlijnen en kustecosystemen willen voorkomen.”
Meer informatie
Tekst: University of Exeter & Wageningen Marine Research
Beeld: Erik Meesters (leadfoto: koraalrif bij Bonaire)