Ernstig bedreigde Bruine eikenpage profiteert van beheer op maat
Bericht uitgegeven door Natuurpunt Studie [land] op [publicatiedatum]
De Bruine eikenpage is de laatste decennia bijzonder sterk achteruitgegaan in Vlaanderen en staat momenteel op de Rode Lijst als ‘ernstig bedreigd’. De grootte van het verspreidingsgebied van deze schuchtere dagvlinder neemt sinds het begin van de 20ste eeuw geleidelijk af. Maar gerichte maatregelen blijken wel degelijk verbetering te kunnen brengen en zelfs op korte termijn.
Vroeger werd de Bruine eikenpage (Satyrium ilicis) voornamelijk gevonden in de Kempen, maar ook in de buurt van Brussel en op de Vlaamse zandrug in Oost- en West-Vlaanderen. De populaties in de omgeving van Brussel zijn reeds geruime tijd verdwenen en de overgebleven relictpopulaties in Oost- en West-Vlaanderen staan op de rand van uitsterven. Momenteel zijn praktisch alle vindplaatsen gelegen in de Kempen, maar ook daar is de achteruitgang sterk. Knelpunt is vooral het gebrek aan dynamiek in de bossen. Bruine eikenpages leggen hun eitjes enkel op jonge eikjes of eiken in hakhoutbeheer. Omdat dat steeds minder wordt toegepast, worden populaties kleiner. Als populaties te klein worden, kunnen ze lokaal uitsterven.
Om het tij te keren wordt momenteel in opdracht van de Vlaamse overheid (ANB) door INBO, UCL en Natuurpunt Studie gewerkt aan een soortbeschermingsprogramma voor de Bruine eikenpage. Gedurende drie jaar wordt de soort onder de loep genomen en wordt er gericht advies geformuleerd voor terreinbeheerders. Dat aangepaste maatregelen voor de soort op korte termijn kunnen bijdragen aan behoud en zelfs uitbreiding van een populatie wordt bewezen in het natuurgebied de Visbeekvallei te Lille (Antwerpen). In dit gebied hebben de Gemeente Lille, het Agentschap voor Natuur en Bos en Natuurpunt de handen in elkaar geslagen. Mede door Europese steun van het natuurherstelproject LIFE Visbeek wordt er volop gewerkt aan de omvorming van de monotone dennenbestanden naar een gevarieerd landschap. De bossen worden er geleidelijk omgevormd tot loofbossen. Hierbij wordt rekening gehouden met ongewervelden zoals de Bruine eikenpage door open plekken en corridors aan te leggen, opnieuw hakhoutbeheer in te voeren en heide te herstellen door kleinschalig plaggen. In de overgang van heide naar bos, is er ruimte voor jonge eikjes.
De Bruine eikenpage blijkt de ingerichte terreinen op korte termijn te kunnen koloniseren vanuit bestaande vliegplaatsen in de omgeving. In verschillende zones die twee jaar geleden nog bestonden uit donkere naaldhoutbestanden werd nu reeds voortplanting vastgesteld. Dat biedt hoop om door gerichte beheermaatregelen het tij voor deze vlinder te kunnen doen keren.
De Bruine eikenpage is een kleine onopvallende dagvlinder die vaak over het hoofd gezien wordt. Van nabij vallen vooral de witte stippellijn en oranje vlekjes op de achtervleugel op. De kleine staartjes aan de achtervleugel maken het plaatje compleet. De vlinder is door het natte en koude voorjaar bijna drie weken later uit de pop gekomen dan normaal. Je kan nu nog steeds op zoek naar de soort! Wie graag mee zoekt naar deze bedreigde vlinder vindt zoektips en meer informatie over de ecologie, herkenning en verspreiding van de soort in onze technische fiche.
Tekst en foto's: Ilf Jacobs, Natuurpunt Studie