Natuurjournaal 18 juli 2025

De gewone komkommerspin is een zeer algemene spinnensoort in ons land, die ook dikwijls wordt verward met de sterk gelijkende tweelingkomkommerspin. Vooral in het voorjaar en de zomer is de frisse komkommergroene kleur van hun achterlijf te zien. In het najaar kleuren ze mee met de vegetatie, zodat ze minder opvallen. De volwassen dieren hebben een rode vlek aan de buikzijde, bij de plek waar de spinklieren zitten. Bij vrouwtjes is daar een stukje boven – vlak onder de aanhechting van het derde pootpaar – de epigyne of geslachtsopening te zien als een donker, waaiervormig vlekje. Mannetjes, die iets kleiner blijven, hebben die niet. Zij gebruiken een deel van hun pedipalpen (twee tasters bij de monddelen) bij de overdracht van hun zaad. De gewone komkommerspin is een wielwebspin – en dat is natuurlijk goed te zien aan de vorm van het web dat ze spint.

Het is ook weer tijd voor peen, de voorvader van ons gewas waarvan wij de caroteenrijke wortels eten. Bij aanraking verspreidt de plant een geur die je wel zult herkennen. In bermen, op dijken en taluds zijn de talrijke, witte schermen nu goed te zien. Peen is goed te onderscheiden van op het oog vergelijkbare planten met witte schermbloemen door het dieppaarse tot zwarte bloemetje in het hart van het scherm – dat zit er niet altijd, maar wel vaak. De bloeiwijze van peen maakt slaapbewegingen: ’s avonds sluit het scherm zich in een bol en gaat voorover hangen, om de volgende dag weer ‘wakker’ te worden. Aan het eind van de bloei, in de herfst, vouwt de bloeiwijze naar binnen tot een fraaie bol, net een vogelnestje.

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Ab H. Baas, Saxifraga; Ed Stikvoort, Saxifraga