En het smeerseizoen is begonnen!
Bericht uitgegeven door Natuurpunt Educatie [land] op [publicatiedatum]
Voor nachtvlinderliefhebbers is het momenteel hoogtij: in deze periode van het jaar krijg je de grootste variatie aan kleuren, vormen en soorten te zien. De meest courante manier om spectaculaire nachtvlinders te lokken is het gebruik van lampen. Maar een heel eenvoudige manier die ook mooie resultaten kan opleveren is ‘smeren’. Die methode werkt niet het hele jaar even goed, maar inmiddels is het goede seizoen weer begonnen.
Terwijl nachtvlinders lokken met licht vaak allerlei praktisch gedoe (het opstellen van lampen etc.) met zich meebrengt, is smeren (of, zoals de Nederlanders zeggen, stropen) juist heel simpel: je maakt een mengsel van alcohol en suiker, brengt dat op bomen aan en de vlinders komen drinken. Een heel goedkope en eenvoudige manier die complementair is aan vangen met licht.
Hoe ga je tewerk? Eerst smeer maken en dat is niet moeilijk. In een eerder natuurbericht van de Vlinderstichting lees je hoe je met een hele resem ingrediënten in 6 stappen smeer kan maken, maar wij houden het eenvoudiger: neem 1 kg witte suiker en 1 liter (goedkope) rode wijn. Goed mengen zodat de suiker opgelost is en de smeer is klaar! Dat goedje kan je ofwel met een verfborstel ofwel met een plantenspuit op de schors van bomen aanbrengen. Doe dat best enkele uren voor zonsondergang, op donkere plekjes en bomen met een ruwe schors.
Vanaf het invallen van de schemering komen nachtvlinders op de smeer af. Zij komen gewoon drinken. Als ze voldaan zijn, vertrekken ze weer. Smeer geeft de beste resultaten in de eerste uren na zonsondergang. Wacht dus niet te lang om de ingesmeerde plekjes te gaan bekijken. En uiteraard werkt smeer best op zwoele avonden. Een hoge luchtvochtigheid (motregen!) is bevorderlijk.
Voor de aangetrokken vlinders is smeer dus een alternatieve voedselbron. Met deze methode lok je de hoogste aantallen vlinders in seizoenen dat het nectaraanbod van nature beperkt is (zowel vroeg op het jaar (maart) als in het najaar (tot in november). Vanaf eind juni vliegen er echter ook soorten die graag op rottend fruit (zoals bessen) foerageren en zij komen ook op smeer af. En hoewel deze tijd van het jaar het topmoment van het nachtvlinderseizoen is (wat soortendiversiteit betreft), krijg je op smeer toch maar een kleinere selectie te zien. Niet alle vlinders hebben behoefte aan wijn met suiker. Vooral uiltjes komen goed op smeer, soms in hoge aantallen. Af en toe zie je ook wel eens een spanner, maar die hebben een lagere voedselbehoefte. En een hele resem nachtvlinders hebben geen functionele roltong en kunnen dus geen voedsel opnemen: tandvlinders, sommige spinners, pijlstaarten en eenstaarten, etc. Hen zie je dus nooit op ingesmeerde bomen.
De smeermethode is, zoals gezegd, complementair aan het vangen met licht. Een aantal uiltjes komt niet goed op licht af. Gekende voorbeelden zijn de weeskinderen, die je veel sneller met smeer lokt dan met een lamp. Het eerste Zwart weeskind van 2013 is inmiddels gemeld!
Tekst: Wim Veraghtert, Natuurpunt Educatie
Foto's: Koenraad Bracke & Gert Van Heghe