Lente barst los: ruim baan voor voorjaarsbloeiers

In parken en tuinen is het momenteel een kleurenpracht van allerlei ‘stinzenplanten’ zoals de Wilde hyacint, Wilde narcis en Vingerhelmbloem. Inmiddels beginnen in vochtige graslanden en bermen de eerste Pinksterbloemen hun kwartet aan roze kroonbladen te ontluiken. In de kalkgraslanden van Zuid-Limburg zorgt de Gulden sleutelbloem voor kleur en in de kruidlaag van loofbossen komen Bosanemonen en bosviooltjes op gang. De voorjaarsflora in loofbossen maakt dankbaar gebruik van de vroege zonnestralen nu de bomen nog geen bladeren hebben. Voordat het bladerdek zich sluit, moeten de planten hebben gebloeid en zijn bestoven.

Wanneer gaan planten bloeien?

Het is warm en de zon schijnt. Dat zijn ideale omstandigheden voor planten om tot bloei te komen, maar waarom gaan planten dan niet massaal bloeien op een warme dag in december of januari? En waarom bloeit de ene soort eerder dan de ander? Naast temperatuur is daglengte een belangrijke factor voor het in bloei komen van planten. Pas nadat ze een koude periode van enkele maanden hebben doorgemaakt, komen planten in bloei bij het langer worden van de dagen. Dit voorkomt dat ze na een korte koude periode in de herfst te vroeg in het seizoen gaan bloeien. Dat is heel slim; de kans dat planten na een vroege warme periode verrast worden door een late nachtvorst wordt hierdoor verkleind. Bovendien wordt de bloei hierdoor gesynchroniseerd met de vliegtijd van bestuivende insecten. Elke plant is hierbij net weer iets anders afgesteld. Speenkruid en Sneeuwklokjes kunnen al bloeien bij een vrij lage temperatuur en korte dagen, andere planten juist bij langere dagen en hogere temperaturen. Op die manier is er spreiding in bloeitijden van planten en daardoor is er voor insecten altijd voldoende voedsel en schuilgelegenheid.

Zelf genieten

Voor bosbodems met een bloemtapijt van Daslook, Heelkruid en andere bijzondere soorten zijn de hellingbossen in Zuid-Limburg een echte aanrader. Liefhebbers van vroegbloeiende bolgewassen kunnen ook terecht op landgoederen met uitbundige stinzenflora. Wie de voorjaarsflora wil bewonderen hoeft niet ver. Algemene vroege bloeiers als Klimopereprijs, Gewoon speenkruid en Klein hoefblad kan je overal tegenkomen!

Tekst: Stef van Walsum, FLORON
Foto's: Adrie van Heerden (leadfoto: Bosanemoon); Stef van Walsum