Veldgids

Eindelijk is ‘ie er: de Nederlandse veldgids voor lieveheersbeestjes!

EIS Kenniscentrum Insecten, Naturalis Biodiversity Center
14-APR-2021 - Lieveheersbeestjes behoren tot de bekendste en populairste insecten van Nederland. Ze zijn kleurrijk, doen niemand kwaad en helpen je tuin te beschermen tegen bladluizen. Toch was er nog nooit een volledige en complete Nederlandstalige veldgids verschenen. Met het verschijnen van de ‘Veldgids Lieveheersbeestjes voor Nederland en Vlaanderen’ is daar eindelijk verandering in gekomen.

Bijna iedereen kan een lieveheersbeestje herkennen, maar er zijn er maar weinigen die ook de verschillende soorten uit elkaar kunnen houden. Op het eerste gezicht lijkt het niet moeilijk, een beetje kleurtjes kijken en wat stippen tellen. Iedereen die zich er iets meer in verdiept weet dat het niet zo simpel is. 

Het tienvleklieveheersbeestje

De kleurvormen van het Aziatisch lieveheersbeestjeHet lastige van lieveheersbeestjes is dat ze variabel zijn en dat meerdere soorten geheel verschillende kleurvormen hebben. Het meest flagrante voorbeeld daarvan is het Aziatisch lieveheersbeestje, waarbij de drie belangrijkste kleurvormen er geheel verschillend uitzien. Paringen tussen twee verschillende kleurvormen lijken daardoor op een intiem samenkomen van twee verschillende soorten. 

Voor het goed op naam brengen van lieveheersbeestjes was er tot nu toe geen Nederlandstalig boek verkrijgbaar. Door de vertaling en uitgebreide bewerking van de ‘Field guide to the ladybirds of Britain and Ireland’ is daar verandering in gekomen. Voor deze Nederlandstalige versie is de tekst geheel bewerkt en is het aantal soorten flink uitgebreid. Soorten als het tienvleklieveheersbeestje zijn bij ons algemeen, maar ontbreken aan de andere kant van Het Kanaal en waren niet eerder in de gids opgenomen. 

De gids behandelt nu alle lieveheersbeestjes van Noordwest-Europa (38 soorten) en daarnaast een groot aantal nepkapoentjes en kapoentjes (20 soorten). Dit zijn de verlegen broertjes en zusjes van de lieveheersbeestjes, ze zijn kleiner en minder fel gekleurd en daardoor minder makkelijk te vinden. 

Een halve eeuw vermist

Het veenlieveheersbeestje, Hippodamia septemmaculataDe gids maakt het voor iedereen mogelijk om actief naar lieveheersbeestjes te gaan kijken. Door simpelweg de juiste planten te checken kun je in een gemiddelde tuin in een jaar tijd wel tot tien soorten aantreffen. Een makkelijke methode om nog meer soorten te vinden is het kloppen van bomen en struiken. Daarbij houd je een lichtgekleurde paraplu omgekeerd onder een tak en sla je vervolgens met een stok op de tak. Het leuke is dat het kloppen van verschillende bomen resulteert in de vondst van verschillende soorten lieveheersbeestjes. Zo kunnen een den, spar en eik die naast elkaar staan toch elk hun eigen bewoners hebben. 

In de afgelopen jaren is het zoeken van lieveheersbeestjes populair geworden, wat bij heeft gedragen aan verschillende leuke vondsten. Zo werd in 2019 het zwervend lieveheersbeestje voor het eerst in Nederland gevonden en werd eerder in 2019 het twaalfvleklieveheersbeestje voor het eerst sinds 1893 weer aangetroffen. Hopelijk lukt het waarnemers uitgerust met deze nieuwe veldgids ook het sinds een halve eeuw ‘vermiste’ veenlieveheersbeestje (Hippodamia septemmaculata) terug te vinden.

Meer informatie

Veldgids lieveheersbeestjes voor Nederland en Vlaanderen is geschreven door Roy, H. & P. Brown, geïllustreerd door Richard Lewington, en de Nederlandse bewerking is door Gerrian Tacoma-Krist.

Tekst: Gerrian Tacoma-Krist & Vincent Kalkman, Naturalis Biodiversity Center
Foto's: Kosmos Uitgevers; Gerrian Tacoma-Krist