Op de bres voor de paling: vrijwilligers gevraagd voor nieuw seizoen glasaalmonitoring

Stichting RAVON
17-DEC-2021 - Begin 2021 trotseerden bijna driehonderd vrijwilligers weer en wind om voor de tweede keer in de geschiedenis langs de hele Nederlandse kustlijn intrekkende glasaaltjes (jonge palingen) te tellen. Belangrijk werk, want deze data geven ons een goed beeld over hoe het gaat met de paling. Ook voor komend seizoen zoeken we weer gemotiveerde kruisnetvissers. Iets voor jou? Kijk op Ravon.nl/glasaal.

Ernstig bedreigd

Ieder voorjaar trekken jonge, doorzichtige glasalen vanaf zee onze binnenwateren in, meestal met een piek in april. Sinds 2000 schommelt de intrek in de Noordzeeregio rond de anderhalve procent ten opzichte van de jaren zestig en zeventig. Afgelopen november adviseerden Europese wetenschappers van ICES nog om de palingvisserij in heel Europa te stoppen. Ondanks genomen maatregelen is er helaas geen stijgende lijn richting herstel te zien. Dat maakt het monitoren van glasaal alleen maar belangrijker.

Vrijwilligers Marius van Kampen en Desirée van der Vliet tellen de glasalen van een succesvolle trek bij gemaal Schoute bij Scheveningen

Kruisnetten langs de hele kustlijn

Op tientallen locaties langs de Nederlandse kust worden, in verschillende samenwerkingsverbanden, glasalen geteld met behulp van kruisnetten. De monitoring wordt voor een groot deel uitgevoerd door vrijwilligers. Dit gebeurt bij obstakels op de migratieroute, zoals gemalen en sluizen. Hiermee worden de migratieknelpunten voor glasaal en andere soorten, zoals de driedoornige stekelbaars, in beeld gebracht. Zo kunnen waterbeheerders maatregelen nemen om de intrekmogelijkheden te verbeteren. Dankzij de verzamelde gegevens kunnen we ook trends volgen en zien of de soort zich herstelt.

Vrijwilliger Wim van Amen van team Zuiderdiep/Gorzeman bekijkt en noteert de vangst bij Spuisluis Zuiderdiep. Wim is al sinds de start van het project betrokken

Monitoring met vrijwilligers essentieel

In 2020 en 2021 hebben de vrijwilligers tijdens de coronacrisis laten zien hoe gedreven ze zijn om bij te dragen aan het herstel van de paling. De monitoring ging met inachtneming van de richtlijnen van het RIVM onverminderd door. Naast het inzichtelijk maken van hoe het gaat met de intrek van glasaal, hebben hun inspanningen ook geleid tot concrete maatregelen. Zo legde Waterschap Scheldestromen in 2019 een nieuwe vispassage aan bij Gemaal de Noord op Tholen.

Vrijwilligers glasaalmonitoring

Grootschalige trendanalyse van glasaaldata

Vanuit deze monitoring, monitoring van andere partijen en projecten die in het verleden hebben plaatsgevonden is er een schat aan gegevens over glasaalintrek. Wij hebben in de afgelopen jaren al deze data gebundeld. In 2021 en 2022 vindt er een uitgebreide analyse plaats waarbij wordt ingezoomd op betrouwbaarheid, representativiteit en vergelijkbaarheid van data om deze te kunnen gebruiken voor robuuste trendanalyses. Uitbreiding van de analyses en wetenschappelijke borging is tevens mogelijk door een project vanuit het Europees Visserijfonds. 

Doe mee!

Wil je je graag inzetten voor het behoud van de paling?  Dan ben je van harte welkom. Materiaal en instructies krijg je van ons. Ga voor meer informatie en om je aan te melden naar Ravon.nl/glasaal. De glasaalmonitoring vindt plaats volgens de geldende regels van het RIVM. Sommige van de bovenstaande foto’s stammen van voor de coronacrisis. 

Steun

Het project glasaalmonitoring wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij.

Tekst: Sanne Ploegaert, Martijn Schiphouwer, Mick Vos, Maurice Kooijman en Jeroen van Riet, RAVON
Foto's: Marion Haarsma; Henk Veldmans; Iwan Hoving  

Projectpartners

Hoogheemraadschap van Rijnland, Sportvisserij MidWest Nederland, Sportvisserij Zuidwest Nederland, Rijkswaterstaat West-Nederland Noord, Provincie Noord-Holland, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Waternet/Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, Gemeente Amsterdam, Port of Amsterdam, Hoogheemraadschap van Delfland, Waterschap Hollandse Delta, Rijkswaterstaat West-Nederland Zuid, Provincie Zuid-Holland, Waterschap Scheldestromen, Rijkswaterstaat Zee en Delta, Provincie Zeeland, World Fish Migration Foundation, Wetterskip Fryslân, Waterschap Noorderzijlvest, Sportvisserij Fryslân, Sportvisserij Groningen Drenthe, Nationale Postcode Loterij, Waddenfonds, Hogeschool van Hall Larenstein.