Hazen - primair

Week van de haas

SoortenNL
13-MRT-2023 - Wie kent ze niet, hazen? Vaak te herkennen aan hun lange oren. In maart en april is het gras nog kort en zijn de rammelende (lees verder en kom erachter waarom ze zo worden genoemd) hazen goed te zien. Ga er daarom lekker op uit de komende maanden en ontdek of jij na het lezen van dit artikel haas en konijn nog beter van elkaar kan onderscheiden, dan alleen aan de oren. Het is de week van de haas!

Is een haas een knaagdier?

Haas: lange oren en grote ogen

Je zou het bijna denken doordat ze als stripfiguren vaak met een wortel afgebeeld worden. Maar niets is minder waar. Haasachtigen zijn een aparte diergroep en worden ook wel dubbeltandigen genoemd. Haasachtigen hebben achter grote bovensnijtanden en een paar stifttanden. Dit hebben knaagdieren niet en daarom zijn haasachtigen een aparte diergroep. Ook hebben haasachtigen een gespleten bovenlip en grote platte plooikiezen. En ze gebruiken nooit hun voorpoten om er voedsel mee vast te houden. Verder hebben ze relatief grote achterpoten, lange oren, grote ogen en terugtrekbare huidflapjes voor de neusgaten. Aan de voorvoeten hebben ze vijf, aan de achterpoten vier tenen.

Haas of konijn

De verschillen met knaagdieren zijn duidelijk. Maar als je nu naar buiten gaat, hoe onderscheid je een haas van een konijn (ook een haasachtige) behalve aan de lange oren? Een volwassen haas (Lepus europaeus) is forser dan een konijn en heeft grotere poten. En dus ook langere oren met een zwarte punt, die worden ook wel 'lepels' genoemd. Een haas herken je ook aan de kleur van de vacht, die is grijs- of geelbruin, de buik is wit en de wangen zijn bleekgeel.

Rammeltijd

Rammelende hazen

Als in het voorjaar hazen door het veld rennen, is het voorste dier meestal een vrouwtje (een loopse moerhaas) met enkele mannetjes (rammen) die achter haar aanzitten. In de paartijd, dit wordt ook wel rammeltijd genoemd, vechten hazen. Soms zijn het mannen die om een vrouwelijke haas vechten, maar het kan ook zijn dat een vrouw het mannetje van zich af wil houden.

Bedreiging

In de jaren 70 zijn veel hazen en konijnen gestorven en is de hazenstand sindsdien niet echt meer hersteld. Mogelijk komt dit door de intensivering en schaalvergroting van de landbouw. Belangrijke andere doodsoorzaken van hazen en konijnen zijn ziekten (zoals myxomatose, VHS en EBHS - European Brown Hare Syndrome) en het verkeer.

Iedere week staat een plant, dier of schimmel centraal in De week van de… Het is een initiatief van SoortenNL, hét kennisnetwerk voor wilde planten en dieren van Nederland. Een netwerk van organisaties die toegepast onderzoek doen en natuurgegevens verzamelen met hulp van duizenden vrijwilligers voor de bescherming van soorten en hun leefgebieden. Met die gegevens ontwikkelen we kennis over de staat van de natuur en verbeteren we beheer, beleid en betrokkenheid.

Tekst: Annelies Elsendoorn, Zoogdiervereniging en SoortenNL
Foto’s: Mark Zekhuis en Piet Munsterman, Saxifraga