Vogeltje gevonden, wat nu?

Het is normaal dat jonge vogels hun nest verlaten als ze nog niet kunnen vliegen. Ze passen er gewoon niet meer in en leven een paar dagen in een boom of op de grond tot ze wel kunnen vliegen. In die periode zijn de ouders in de buurt, voeren nog wat bij en leren de jongen zelfstandig worden. In negen van de tien gevallen help je het jong dus het allerbest door het met rust te laten. En wees gerust, zelfs als je de oudervogels niet ziet, zijn ze wel in de buurt. Ze zoeken voedsel of zijn zich voor je aan het verstoppen. Jouw aanwezigheid geeft alle betrokken vogels alleen maar stress, wat overleven juist moeilijker maakt, dus geef het jong de ruimte.

Terugzetten in nest?

Als het jong klein en kaal is of alleen wat donsveertjes heeft, hoort hij echt nog op het nest. Soms is het mogelijk het kuiken terug te zetten. Doe dit alleen als je zeker weet uit welk nest het diertje kwam en als het er sterk en gezond uitziet. Soms voelen oudervogels namelijk dat er iets mis is, of dat het stervende is. Hoe hard het ook klinkt, dan duwen ze het jong uit het nest, zodat gezonde kuikens meer ruimte en voedsel krijgen en hun overlevingskansen aanzienlijk groter worden. Zie je het nest en komen de ouders er nog bij? Zet het jong dan voorzichtig, maar snel terug. Vogels zijn geen zoogdieren, dus het geeft niets dat jouw luchtje eraan zit. De ouders zullen het jong meestal gewoon verzorgen. Als het jong nog niet kan vliegen, maar wel gewoon veren heeft, moet je het - zoals hierboven uitgelegd - laten zitten en rust gunnen.

Roofdieren

Als het jong wel veren heeft, maar in gevaar is, omdat het bijvoorbeeld langs een drukke weg zit of in de buurt van een kat, mag je het verplaatsen. Zet het jong dan op een veilige plek, zoals een beschutte tak in een struik, of wat verder de berm in. Let op: zet het niet te ver weg. Het kuiken moet op gehoorafstand blijven, anders kunnen de oudervogels het niet terug vinden. Heb je zelf een kat? Houd hem dan een paar dagen binnen tot de jonge vogels uit hun meest kwetsbare fase zijn en kunnen vliegen. Of vraag de buren dat te doen.

Gewonde vogel

Als een jonge vogel duidelijk ziek of gewond is, bel je de Dierenambulance (Dierenbescherming) via het landelijke meldingsnummer: 144 of Dierenambulance (Dierenlot). Je herkent een zieke of gewonde vogel aan bijvoorbeeld een slepend pootje, een hangende vleugel of bloed op zijn veren. Ook kan hij helemaal slap zijn of nog kaal met de ogen dicht (zonder nest in de buurt). Bel de Dierenambulance dus niet als het jong veren heeft en gezond oogt. Het is normaal dat het nog niet kan vliegen.

Twijfelgevalletje

Als je de situatie niet helemaal op waarde kunt schatten, of als je andere vragen hebt, bel je het beste met een Vogelopvang of -asiel of met de Dierenambulance (Dierenbescherming) of Dierenambulance (Dierenlot). Zij hebben verstand van zaken en weten bijvoorbeeld hoe je een gewonde vogel opvangt tot hulp arriveert. Vogelbescherming zet zich in voor de bescherming van leefgebieden van vogels, maar heeft geen opvangplaatsen voor gewonde dieren en ook geen reddingsdiensten. De medewerkers hebben dus ook geen ervaring met zieke, gewonde of jonge vogels en kunnen je specifieke vragen daarover vaak niet beantwoorden.

Thuisverzorging

Hoe verleidelijk het soms ook is, met bijvoorbeeld een jonge kraai of kauw, neem jonge vogels nooit meer naar huis. Ten eerste is het niet in het belang van het dier. Ze moeten de kunst van het overleven afkijken van de ouders om zich later te redden in de wereld. En als ze ziek zijn, hebben ze specialistische zorg nodig die jij niet kunt bieden. Verder kan een tamme vogel later in de problemen komen, omdat hij om voedsel bedelt, of zomaar op schouders gaat zitten van mensen die daar die niet van gediend zijn.Ten tweede: de wet verbiedt het en je bent strafbaar als je een jonge vogel mee naar huis neemt.

Uitzonderingen

De enige uitzonderingen zijn gierzwaluwen, boerenzwaluwen en huiszwaluwen. Die goed kunnen vliegen zodra ze het nestkommetje uitkomen. Als je ze op de grond vindt, is er iets mis en bel je 144. Een ander apart geval zijn uilskuikens. Die zijn al op zeer jonge leeftijd mobiel en klauteren in en rond hun nestboom voordat ze er zelfs maar half aan toe lijken. Als je een jonge uil ziet, laat hem dan toch vooral waar hij is. Dat is niet alleen in zijn, maar ook in jouw belang. Dichterbij komen kan een fikse aanval van beschermende uilenouders uitlokken.

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Foto: Koos Dansen (leadfoto: jonge vogels in nest); Shutterstock