Samen voor natuurherstel: beekherstel Oude Leij in de Kaaistoep

Het hoogtepunt van feestelijkheden was de onthulling van een vleermuizentil van Fauna Protect. Een zichtbaar symbool van ecologisch herstel en samenwerking. De til biedt beschutting aan vleermuizen en verrijkt het landschap. 

Angelien Hagenaars, lid van het dagelijks bestuur van waterschap Brabantse Delta: “De samenwerking met omwonenden hebben we als zeer bijzonder ervaren. Het is zeldzaam dat we niet op bezwaren stuitten, maar juist veel medewerking hebben gehad in zo’n omvangrijk project. Dat wil ik graag nog eens onderstrepen. Ondanks het extreem natte jaar 2024, dat de uitvoering flink bemoeilijkte, is het ons samen gelukt om dit bijzondere project succesvol af te ronden. Dankzij de inzet van aannemer Van Beers Hoogeloon bv, betrokkenheid van grondeigenaren, TWM en vrijwilligers, en de intensieve samenwerking met de gemeente Tilburg, hebben we hier niet alleen de Oude Leij opnieuw ingericht, maar ook laten zien wat een zorgvuldig participatietraject kan opleveren.”  

Tegenslagen weerstaan, biodiversiteit versterkt 

Over een lengte van 1,84 kilometer – tussen de vispassage ten noorden van de Gilzerbaan en de A58 – is de Oude Leij en het omliggende gebied, gelegen in het bos bij de Oude Leij, de afgelopen jaren opnieuw ingericht. De uitvoering verliep niet zonder uitdagingen. De uitzonderlijk natte weersomstandigheden van eind 2023 en 2024 leidden tot meerdere stilleggingen van het werk. Toch bleef de betrokkenheid groot. Vissen werden weggevangen en tijdelijk verplaatst, onder andere door actieve inzet van vrijwilligers. Dankzij de herinrichting stroomt het water in de Oude Leij nu meer natuurlijk, met variatie in stroming en structuur. Het watersysteem is klimaatrobuuster en draagt bij aan gezonder water, meer biodiversiteit en een sterkere ecologische verbinding tussen de Regte Heide & Riels Laag en de Donge.  

Hagar Roijackers, gedeputeerde Natuur, Milieu en Aanpak Landelijk Gebied: ”De grond die direct langs de Oude Leij ligt, is aangemerkt als ecologische verbindingszone in ons provinciale Natuurbeheerplan. Deze creëert een verbinding tussen het Europees beschermde Natura2000-gebied De Regte Heide en de Kaaistoep. Heel mooi dat hier deze ontbrekende schakel is gerealiseerd, want dit is een essentiële bouwsteen van het Natuurnetwerk Brabant. Door groene verbindingen aan te leggen tussen de natuurgebieden, zorgen we ervoor dat dieren en planten niet geïsoleerd raken, verzwakken of uitsterven. Ze kunnen migreren en daarmee sterker en weerbaarder worden”. 

Natuur en samenwerking in harmonie 

Wat het project uniek maakt, is de manier waarop de samenwerking met perceeleigenaren en Jaap van Kemenade van TWM Gronden vanaf de start in 2017 centraal stond. Tijdens bijeenkomsten, veldbezoeken en persoonlijke gesprekken dachten bewoners actief mee over de invulling. Ideeën zoals een flauw talud voor een voedselbos, een nieuwe meander en een dode arm op een perceel van een particulier zijn daadwerkelijk opgenomen in het ontwerp. Mede hierdoor kende de projectplan Waterwet procedure geen bezwaren – een zeldzaamheid bij een project met zoveel betrokken partijen en een compliment aan alle betrokkenen. Het project Oude Leij Bosperceel draagt zichtbaar bij aan het behalen van de met Europa afgesproken Kaderrichtlijn Water-doelen, om de waterkwaliteit in de Europese Unie te verbeteren. 

Meer informatie

• Dit project is financieel mede mogelijk gemaakt met subsidies van de Provincie Noord-Brabant, het Groen Ontwikkelfonds Brabant en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling. 

Tekst: Provincie Noord-Brabant
Beeld: Marleen Schellekens