Natuurjournaal 11 juli 2025

Tellen maar! Vanaf vandaag is het weer tijd voor de jaarlijkse tuinvlindertelling, georganiseerd door De Vlinderstichting. Van 11 tot en met 13 juli tel je zo vaak als je wilt vlinders in je tuin of op je balkon en geef je je waarnemingen door. Komende dagen dus aandacht voor een aantal vlindersoorten – voor de aardigheid wel soorten die de top 10 niet zullen halen.

We trappen af met de glasvleugelpijlstaart, een soort van de duinen en de zandgronden in het binnenland. Inderdaad, hij lijkt wat op de kolibrievlinder, die dit jaar al regelmatig is gezien. Ze behoren beide tot de familie van de pijlstaarten (Sphingidae), een groep vernoemd naar het uiterlijk van de rupsen. Die hebben een vaak contrasterend gekleurd hoorntje of ‘pijl’ achterop het achterlijf. De vlinders foerageren onder andere op slangenkruid, vlinderstruik, kamperfoelie en kleine ratelaar. Verse glasvleugelpijlstaarten hebben een dunne laag schubben op hun vleugels. Tijdens hun eerste vlucht vallen die eraf. Zo komen de ‘glazen’ vleugels tevoorschijn.

Als je de hoornaarvlinder er gevaarlijk uit vindt zien, dan is zijn vermomming geslaagd. Dit is een voorbeeld van Batesiaanse mimicry: een onschuldige soort imiteert een gevaarlijke soort, om te misleiden en met rust gelaten te worden. De hoornaarvlinder is even groot als een hoornaar, heeft een geel-zwart gestreept lijf (maar zonder de welbekende wespentaille) en verbrede antennen. De vlinder is vrij algemeen waar populieren groeien. Rupsen van de hoornaarvlinder leven een aantal jaar in boomwortels.

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Jan Nijendijk, Saxifraga; Joep Steur, Saxifraga