Bont zandoogje - primair

Nog bont zandoogjes in je tuin

De Vlinderstichting
29-SEP-2025 - Eind september is het einde van het officiële telseizoen voor dagvlinders. De meeste soorten zijn ver over hun piek en veel soorten ontbreken helemaal zo laat in het jaar. Toch kun je nog tot in november dagvlinders in je tuin te zien krijgen. De vier vlinderoverwinteraars en de atalanta zijn er nog en het bont zandoogje heeft nu de derde generatie en is dus nog regelmatig te zien.

Vlinderoverwinteraars. Van links naar rechts: citroenvlinder, kleine vos, gehakkelde aurelia, dagpauwoog en atalanta

De vier algemene vlinderoverwinteraars zijn de citroenvlinder, kleine vos, gehakkelde aurelia en dagpauwoog. Op mooie, zonnige dagen komen ze tevoorschijn uit de plek waar ze zijn weggekropen om de winter door te komen. De atalanta is een trekvlinder, maar door de opwarming zien we deze steeds meer in de winter hier blijven. Als het niet lang en hard gaat vriezen, zullen veel dat ook overleven.

Het gemiddeld aantal bont zandoogjes per route van het meetnet in 2025 (voorlopige resultaten), vergeleken met twee eerdere periodes. Momenteel is de derde generatie aanwezig

Bont zandoogjes zijn nog tot in november te zienHet bont zandoogje is er nog volop, want deze vlinder heeft drie generaties per jaar en is vanaf eind maart tot in oktober te zien. Dertig jaar geleden was het nog een echte bosvlinder die een beperkte verspreiding had in ons land, maar inmiddels is het een heel algemene vlinder die eigenlijk in het hele land wel kan worden gezien, als er maar een boom of struik in de buurt is. De rupsen van het bont zandoogje leven op diverse, ook veel voorkomende grassen. De groeisnelheid van de rupsen verschilt onderling aanzienlijk, sommige rupsen groeien wel drie keer zo snel als andere. De soort overwintert gewoonlijk als pop, maar een gedeelte van de rupsen die na half augustus uit het ei komen, gaat als rups de winter in. De vrouwtjes zullen nu, in het najaar, de eitjes afzetten op grassen die lekker in de (lage) zon staan en het liefst met wat openheid eromheen, zodat de zonnestralen de eitjes en ook straks de rupsen goed kunnen opwarmen.

Het meetnet vlinders is een onderdeel van het Landelijk Meetprogramma Vlinders dat wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) en onderdeel is van het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM).

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting
Beeld: Kars Veling; Meetnet vlinders (NEM)