Natuurjournaal 11 oktober 2025

Een beetje inzoomen en je waant je in een compleet andere wereld. De wereld van de pseudoschorpioenen, bijvoorbeeld. Pseudoschorpioenen – ook wel bastaardschorpioenen genoemd – lijken op schorpioenen door hun indrukwekkende pedipalpen, de gepaarde, schaarvormige tastorganen aan het kopborststuk. Het zijn dan ook spinachtigen, net als zij: er zijn vier paar looppoten te tellen. Het mosschorpioentje is een van de meest algemene pseudoschorpioenen van Nederland, maar omdat-ie slechts 2 millimeter groot is, wordt hij meestal over het hoofd gezien. Er zijn in ons land meerdere mosschorpioenen in omloop, die sprekend op elkaar lijken. Zoek eens tussen de strooisellaag of het mos in bos of park, of gewoon in de achtertuin. Mosschorpioenen jagen er op springstaarten, die ze met hun scharen grijpen en verlammen met gif. Spannend om te zien ... waren ze maar wat groter!

Valse weduwes (geslacht Steatoda) zijn een soort kogelspinnen en ze lijken veel op de Noord-Amerikaanse zwarte weduwe (geslacht Latrodectus). Dat klopt, daar zijn ze aan verwant, maar dan binnen een heel andere tak van de familie. ‘Vals’ wordt in dit geval dan ook opgevat als ‘geen echte zwarte weduwe’ en zegt niets over het karakter van de spinnen. Het gif van valse weduwen, waaronder de reuzensteatoda, is milder. Reuzensteatoda's komen oorspronkelijk voor op de Canarische eilanden, maar ze worden de laatste jaren ook steeds meer in Nederland gezien. Het meeliften van de spinnen met goederen uit Zuid-Europa of in de bagage van terugkerende vakantiegangers zou een van de oorzaken van de toename in meldingen kunnen zijn. Of de nieuwkomers zich hier gaan vestigen? Dat is nog niet zeker.

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Aleksandrs Balodis, Wikimedia Commons; Marcel de Ruiter, Waarneming.nl