Natuurjournaal 10 november 2025

Het konijn is geen knaagdier, maar een haasachtige. Konijnen hebben geen voortanden die almaar doorgroeien, maar wel een paar stifttanden, twee extra tanden achter de voortanden in de bovenkaak, die dat wél doen. De stifttanden slijten op de tanden in de onderkaak. Aan de grote, geplooide kiezen zie je dat konijnen echte planteneters zijn. In door mensen gemaakte omgevingen levert dat problemen op, denk aan vraat van gewassen op akkers, maar in gebieden zoals de duinen is het zeer gewenst. Konijnen dragen, als kleine grazers, in belangrijke mate bij aan de biodiversiteit van het duinecosysteem, omdat ze overwoekering van enkele plantensoorten tegengaan. Hun graafgedrag maakt ondergronds wonen voor andere dieren mogelijk die zelf niet kunnen graven, zoals de tapuit en de bergeend.

De naam fluweelpootje slaat op de behaarde steel van deze zwammen en zeker niet op hun karakter. Fluweelpootjes zijn bikkels die, zodra het straks echt kouder wordt, steeds opnieuw blijven opduiken, zodra de temperatuur boven het vriespunt piept. Hoe koud het daarvoor ook is geweest. Ze volharden door het aanmaken van hun eigen antivries en veranderen na een vorstperiode niet, zoals de meeste andere paddenstoelen, in vieze drab. Fluweelpootjes zijn zelfs in de ruimte geweest! In 1993 stuurde NASA het gewoon fluweelpootje mee met de spaceshuttle Columbia om te kijken hoe de zwamsoort zou reageren op het verlies van de zwaartekracht. Resultaat: hij raakte een beetje de kluts kwijt. 'Spacen' op paddenstoelen krijgt zo weer een nieuwe betekenis.

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Staatsbosbeheer; Luuk Vermeer, Saxifraga