Asterias rubens, Gewone zeester

Natuurjournaal 26 december 2025

Nature Today
26-DEC-2025 - Over kerststerren en kerstbomen: vrolijk kerstfeest!

In oerbossen kunnen fijnsparren wel vijfhonderd jaar oud worden

De gewone zeester is een alledaagse, maar mooie verschijning in de Noordzee. De zeesterren jagen onder andere op mosselbanken. Ze bewegen zich voort met hun vele buisvoetjes met zuigkracht en wrikken er net zo lang mee aan twee schelphelften tot een mossel moe wordt en zijn sluitspieren het begeven. Dan ligt de weke mossel open en bloot in zijn schelp en begint een monsterlijk schouwspel. Zeesterren verorberen hun kerstmaal iets anders dan wij: ze stulpen hun maag door hun mond naar buiten en bedekken de nu weerloze mossel ermee. Maagsappen lossen de mossel op en als dat klusje geklaard is, gaat de  volle maag weer naar binnen. Iemand nog een nagerecht?

December is die tijd waarin we massaal exoten in huis halen. “Oh denneboom” zingen we, maar de meeste kerstbomen die we onze huiskamers in slepen zijn sparren. Denk aan blauwspar, Nordmann, Servische spar, Douglasspar en de kerstklassieker: fijnspar. Veel van onze kerstbomen worden in Denemarken gekweekt en komen in eerste instantie van berghellingen in Georgië, waar de zaden worden geoogst – overigens een levensgevaarlijke klus in de Kaukasus. Op een goede Nordmann moet je acht tot twaalf jaar wachten, een fijnspar kan na vier tot zes jaar opgroeien al bij je in huis komen te staan. Nadeel: die verliest wel sneller naalden. Sparren en dennen zijn gemakkelijk uit elkaar te houden. De naalden van dennen zijn rolrond, die van sparren (vier)hoekig. Dennennaalden staan met twee of meer ingeplant op de twijgen, die van sparren staan ieder afzonderlijk ingeplant. Mocht de kerstdis wat vervelen dit jaar, kun je je altijd nog excuseren en de kerstboom nader bestuderen.

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Eric Gibcus, Saxifraga; Jan van der Straaten, Saxifraga